Header Ads

Βιωματικό Λαογραφικό Μουσείο ΛΙΝΟΣ στον Σολομό Κορινθίας! φ.1736

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΕΙΑΚΗ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ

Βιωματικό Λαογραφικό Μουσείο ΛΙΝΟΣ στον Σολομό Κορινθίας!



Γράφει - Επιμελείται
Εύη Κοκκίνου - Κελλάρη*

Εκεί, όπου η λαϊκή παράδοση διεκδικεί το ρόλο της στην εξέλιξη του πολιτισμού μας!

Όσο κι αν η πανδημία κρατεί ακόμη -δυστυχώς με ανθρώπινες απώλειες, «μύρισε» Άνοιξη, ξαναγύρισαν τα χρώματα στη ζωή μας και με την πρώτη ευκαιρία θα αναζητήσουμε και πάλι τη χαρά με τη διαφυγή μας στην όμορφη ελληνική φύση, στους γεμάτους ιστορία τόπους μας, στα πλούσια μουσεία μας, στις παραλίες και στα γραφικά χωριά μας.

Ως Κορίνθιοι, μάλιστα, έχουμε την τύχη να ζούμε σε έναν προικισμένο τόπο, που συνδυάζει τα πάντα ! Σε απόσταση αναπνοής βρισκόμαστε στη θάλασσα, στο βουνό, στο Κάστρο της Αρχαίας Κορίνθου, στα οινοποιεία της Νεμέας, σε παραλίες του Σαρωνικού και του Κορινθιακού Κόλπου, σε αρχαιολογικούς χώρους και θρησκευτικούς προορισμούς υψίστου ενδιαφέροντος, σε εστιατόρια και ουζερί με εξαιρετικά εδέσματα!

Ένας τέτοιος σημαντικός χώρος που αξίζει να γνωρίσουμε, τόσο οι ντόπιοι, όσο και οι επισκέπτες στο Νομό μας, είναι το Λαογραφικό Μουσείο Λινός, στο χωριό Σολομός της Κορινθίας , σε απόσταση δέκα λεπτών οδικώς από την Κόρινθο και 4χλμ από το επιβλητικό κάστρο του Ακροκορίνθου και την Αρχαία Κόρινθο.
  

Το Μουσείο λειτουργεί από τον εμπνευστή του, λάτρη της λαϊκής μας παράδοσης και συλλέκτη ειδών οικιακής αγροτικής ζωής, Παντελή Μοναχολάκο , και την κόρη του, Έλενα Μοναχολάκου , ψυχολόγο.

Στις εγκαταστάσεις ενός παραδοσιακού πατητηριού που από το 1974 γέμιζε με μυρωδάτο μούστο τα βαρελάκια συγχωριανών του, ο Παντελής Μοναχολάκος «είδε» μία νέα προοπτική. Θαυμαστής της πέτρας και του ξύλου αποφάσισε να μετατρέψει τις παλιές δεξαμενές κρασιού σε αίθουσες φιλοξενίας της πλούσιας με το πέρασμα των χρόνων συλλογής του δημιουργώντας όχι μία ακόμη έκθεση ειδών λαϊκής τέχνης, αλλά μία αναπαράσταση του Παραδοσιακού Χωριού της Ελλάδας του 19ου αιώνα .

Έτσι, επιλέγεται το όνομα « Λινός» -«Ληνός» στην αρχαία ελληνική και ελληνιστική. Ο Ληνός ήταν το παραδοσιακό μηχάνημα, με το οποίο πιέζονται και συνθλίβονται τα σταφύλια που προορίζονται για την παρασκευή κρασιού . Συνήθως « ληνός» λεγόταν και το οικοδόμημα, μέσα στο οποίο βρισκόταν εγκατεστημένο το μηχάνημα αυτό ή ο χώρος όπου γινόταν η σύνθλιψη των σταφυλιών με πάτημα στη δάνη. Μάλιστα στην αρχαία Ελλάδα ο θεός του κρασιού Διόνυσος ως προστάτης του ληνού έφερε το επίθετο «Ληναίος» , ενώ «Ληναί» ή και « Λήναι» λέγονταν οι Μαινάδες της συνοδείας του Διονύσου, απ' όπου και η γιορτή « Λήναια» .

Τα ερωτήματα εύλογα: Γιατί σε μία εποχή, όπου η τεχνολογία εξελίσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, το διαδίκτυο μας δίνει πρόσβαση σε απίστευτες πηγές και στοιχεία, οι εμπνευστές του μουσείου αποφάσισαν να γυρίσουν το ρολόι πίσω στη λαϊκή παράδοση ; Γιατί να το επισκεφθούμε;

Η απάντηση δίνεται από τους ίδιους στην επίσημη ιστοσελίδα του μουσείου, στην οποία βρίσκουμε αναρτημένη τη γνωστή ρήση του μεγάλου Έλληνα στοχαστή, Ίωνα Δραγούμη: «Πήγαινε στα δημοτικά τραγούδια, στη δημοτική τέχνη και στη χωριάτικη και λαϊκή ζωή, για να βρεις τη γλώσσα σου και την ψυχή σου και μ'αυτά τα εφόδια, αν έχεις ορμή μέσα σου και φύσημα, θα πλάσεις ό,τι θέλεις, παράδοση και πολιτισμό και αλήθεια και φιλοσοφία.».

Στο πέτρινο σπίτι, λοιπόν, θα νιώσουμε για λίγο την ήρεμη ζωή των προηγούμενων γενεών, «
θα αφεθούμε στην ησυχία του χωριού, όπου οι ήχοι φθάνουν στα αυτιά μας μέσα από τις χαραμάδες και το φως αναδύεται από την λάμπα, το λυχνάρι ή το καντήλι».

Λίγα σκαλιά πιο κάτω, στο σκοτεινό και δροσερό Κελάρι του σπιτιού , «το κρασάκι παίρνει τον χρόνο του να ωριμάσει στο βαρέλι», ενώ η νοικοκυρά ταράζει την ησυχία ερχόμενη «να ρίξει το σιτάρι στο πιθάρι ή να πιάσει κρασί από το βαρέλι…». Εκεί οι φιλόξενοι ιδιοκτήτες του μουσείου κερνούν τους «μουσαφίρηδες το κατιτίς τους…»!

Πιο πέρα συναντάμε την πλατεία του χωριού με τους μαστόρους του: «Μια τρύπα στο παπούτσι από το πολύ παιχνίδι, μια νέα κούνια για το μωρό, το πέταλο στο μουλάρι, η ετοιμασία του γαμπρού για το γάμο την Κυριακή…. Εκεί στην πλατεία ο κάθε μάστορας έχει την γωνιά του, τον πάγκο του, έτοιμος να δώσει λύση σε κάθε ανάγκη. Πλατεία των μαστόρων, κόσμος των αντρών. Όσων δεν εργάζονται στα χωράφια γιατί κι εκεί θα μας ταξιδέψει ο ΛIΝΟΣ την εποχή του Τρύγου, της Ελιάς και του Θερισμού».

Στη Σχολική Αίθουσα, οι παλιότεροι θα θυμηθούν την κουκουβάγια, την πλάκα με το κοντύλι, την μπλε ποδιά και όλοι γίνονται για λίγο μαθητές στο ξύλινο θρανίο παρέα με το παλιό αναγνωστικό!

Χωριό βεβαίως χωρίς το Παραδοσιακό Καφενείο δεν υπάρχει! Καφές ελληνικός στο φλιτζάνι, αργά ψημένος στο γκαζάκι ή στο καμινέτο συνοδεία κεράσματος από γλυκό.

Αυτό που κλέβει την καρδιά του επισκέπτη, όμως, είναι το περιβόλι του σπιτιού με όλα τα καλούδια και τα οικόσιτα ζώα! Λαχανικά, μυρωδικά, βότανα, κληματαριές, αμπέλι, ελιές και ό,τι απαιτείται για το καθημερινό φαγητό της οικογένειας είναι εκεί και καλλιεργείται με συνέπεια όλον τον χρόνο, ενώ το ψωμί, αφού ζυμωθεί από την νοικοκυρά ψήνεται στον ξυλόφουρνο που βρίσκεται στην αυλή….

Πολλές οι δράσεις του μουσείου , το οποίο επισκέπτονται μεμονωμένες ομάδες επισκεπτών, αλλά και σχολεία κατόπιν ραντεβού:

-Οι επισκέπτες μαθαίνουν βιωματικά για τη ζωή στο σπίτι του 19ου αιώνα, τα ήθη και έθιμα της οικογένειας, τις λατρευτικές συνήθειες σε σχέση με την εκκλησιαστική παράδοση, τις συνήθειες ανατροφής των παιδιών, τις σχέσεις των μελών της οικογένειας, την προετοιμασία του μαλλιού μέχρι να φτάσει στον αργαλειό, την φροντίδα των ζώων (άρμεγμα, κούρεμα κα), την αισθητική των σπιτιών και τη λαϊκή τέχνη (ρούχα, στολίδια κα), τις μεθόδους συντήρησης των τροφίμων στο κελάρι του σπιτιού.

-Γνωρίζουν τις εργασίες του μαραγκού/ξυλουργού, του παπουτσή/μπαλωματή, του κουρέα/μπαρμπέρη, σιδερά, μπακάλη/μανάβη, του καφετζή.

-Επισκέπτονται τη σχολική τάξη, κάθονται στο ξύλινο θρανίο, γράφουν στην πλάκα με το κοντύλι ή βουτούν την πένα στο μελανοδοχείο, φορούν το καπέλο με την «κουκουβάγια» ή την μπλε ποδιά, διαβάζουν ιστορίες από το παλιό αλφαβητάρι!

-Ανακαλύπτουν τη χρήση και τη σημασία του σταφυλιού και κρασιού στις διατροφικές συνήθειες, καθώς και στα ήθη και έθιμα του λαού μας, πατούν σταφύλια με τα πόδια στο πέτρινο πατητήρι (ληνό) στον περίβολο του μουσείου, δοκιμάζουν μούστο ή/και πετιμέζι!

-Συμμετέχουν στην έκθλιψη του ελαιοκάρπου με χρήση ξύλινων γουδιών στον περίβολο του μουσείου, δοκιμάζουν φρέσκο αγουρέλαιο με αρώματα από βότανα του κήπου συνοδεία τοπικού ζυμωτού ψωμιού.

-Γνωρίζουν τα παραδοσιακά εργαλεία για τη σπορά, τον θερισμό, το αλώνισμα καθώς και τον πέτρινο χειρόμυλο, κοσκινίζουν, ζυμώνουν, πλάθουν καρβελάκια και τα φουρνίζουν στον παραδοσιακό πέτρινο ξυλόφουρνο.

Υπάρχουν προγράμματα ξεχωριστά για τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, τις Απόκριες, το θέρος, τον τρύγο, το λιομάζωμα, αλλά και για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση έχουν προγραμματισθεί δράσεις με τίτλο «Το αθάνατο κρασί του 21: Ταξιδεύουμε στα χρόνια της Επανάστασης» , οι οποίες όλες έχουν ανασταλεί προς το παρόν λόγω της πανδημίας.

Ήρθαμε σε επικοινωνία με τον κ.Μοναχολάκο, ο οποίος μας διαβεβαίωσε ότι η πανδημία δεν έχει κάμψει το πάθος και το μεράκι του ιδίου και της κόρης του, η οποία διοργανώνει τα σχολικά προγράμματα, μόλις δε, αρθούν τα μέτρα, το «Λινός» θα είναι έτοιμο να υποδεχθεί και πάλι τόσο τους μεμονωμένους επισκέπτες του, όσο και τα οργανωμένα γκρουπ . Στόχος τους παραμένει να γνωρίσουν τη λαογραφική μας παράδοση στους επισκέπτες και ιδίως στα σημερινά παιδιά!

Από τη ΦτΚ τους συγχαίρουμε για την πρωτοβουλία και την υλοποίηση και τους ευχόμαστε ολόψυχα καλή συνέχεια στο έργο τους!

Περισσότερα στην ιστοσελίδα του μουσείου: http://linosmuseum.gr/


*Η Εύη Κοκκίνου – Κελλάρη είναι Δικηγόρος
 Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια 
Υπεύθυνη Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (DPO) 
Δ/νση Γραφείου: Απ. Παύλου 40 – Κόρινθος 
Τηλ. 2741084568 & 6944964225

Δεν υπάρχουν σχόλια