ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΕΙΑΚΗ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Φ. 1666
Η Θεσσαλονίκη εορτάζει
τον πολιούχο της, Αγιο Δημήτριο,
κι εμείς διαβάζουμε την ιστορία!
Γράφει – Επιμελείται
η Εύη Κοκκίνου – Κελλάρη *
Στις 26 Οκτωβρίου, η Θεσσαλονίκη τιμά τη
μνήμη του πολιούχου της, Μεγαλομάρτυρα Αγ. Δημητρίου του Μυροβλύτη, και εορτάζει
την επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης από τους Οθωμανούς το 1912. Ιδιαίτερης σημασίας για τους
Θεσσαλονικείς αυτή η ημέρα, αφού στις 11 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου 1912, ο
Χασάν Ταχσίν Πασά, ύστερα από σκληρές διαπραγματεύσεις με τον διάδοχο
Κωνσταντίνο υπό την πίεση των έξι μεραρχιών του ελληνικού στρατού που είχε
οδηγήσει ο Κωνσταντίνος έξω από την πόλη μετά από προηγηθείσες στρατιωτικές
νίκες (Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος), απεδέχθη τους όρους του Κωνσταντίνου και
υπέγραψε το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης στον Ελληνικό Στρατό, εκπροσωπηθείς
από τους πληρεξουσίους αξιωματικούς του, Ιωάννη Μεταξά και Βίκτωρα Δούσμανη.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που οι
Θεσσαλονικείς τιμούν ιδιαιτέρως τον Άγιο και την επέτειό τους με λαμπρότητα, σημαιοστολισμό,
παρελάσεις και δοξολογία. Από την εποχή του
Βυζαντίου, εξάλλου, και συγκεκριμένα «από τον 10ο αι. μ.Χ. εορτάζονταν τα
«Δημήτρια», πανήγυρη η οποία άκμασε τον 14ο αιώνα, τον επονομαζόμενο και «χρυσό
αιώνα» της Θεσσαλονίκης. Αρχικά η γιορτή είχε κυρίως θρησκευτικό και εμπορικό
χαρακτήρα, μετέπειτα υπερίσχυσε ο ψυχαγωγικός χαρακτήρας, με διασκεδάσεις,
γελωτοποιούς και σχοινοβάτες, ενώ παρουσιάζονταν και θεατρικά έργα του
αρχαιοελληνικού δραματολογίου, διαλέξεις φιλοσόφων και λογίων. Η ακμή αυτή επιβραδύνθηκε
ιδιαίτερα από την πολιορκία των Οθωμανών (1422 - 1430), χρονιά άλωσης της πόλης, αναβίωσε δε ως πλαίσιο πολιτιστικών εκδηλώσεων
από το 1966, ενώ μέχρι σήμερα αποτελεί τον κορυφαίο πολιτιστικό θεσμό του Δήμου Θεσσαλονίκης». (πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)
Ο Αγ. Δημήτριος είναι
«ένας από τους ενδοξότερους και λαοφιλέστερους αγίους της ελληνικής και της
καθόλου Ορθοδοξίας». Σύμφωνα με τα αγιολογικά κείμενα, ο Δημήτριος, καταγόμενος
από αριστοκρατική οικογένεια, γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη περί το 280μ.Χ. και
μαρτύρησε επί Ρωμαίου Αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305μ.Χ.) και Γάιου Γαλέριου Βαλέριου Μαξιμιανού Αύγουστου (Gaius Galerius Valerius Maximianus, 305-311μ.Χ., μέλους της
τετραρχίας-συναυτοκράτορα του Διοκλητιανού, με διοικητήριο στη Θεσσαλονίκη). «Νέος
ακόμη έγινε αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού και ανθύπατος της Ελλάδας. Από
μικρός διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, τη σωματική ωραιότητα, την
καθαρότητα της καρδιάς και τη γλυκύτητα του χαρακτήρα του, οδηγούμενος στη χριστιανική
πίστη, της οποίας έγινε διαπρύσιος κήρυκας στη Θεσσαλονίκη.
Από νωρίς ο Δημήτριος
είχε σχηματίσει ευρύ κύκλο Χριστιανών, μεταξύ των οποίων και ο μετέπειτα
μάρτυρας Νέστορας, τους οποίους δίδασκε στις υπόγειες στοές της λεγόμενης
Χαλκευτικής Στοάς, κοντά στα δημόσια λουτρά. Στη διάρκεια μιας τέτοιας
συνάθροισης οι ειδωλολάτρες τον συνέλαβαν να διδάσκει και τον οδήγησαν στον
παρεπιδημούντα στη Θεσσαλονίκη Μαξιμιανό. Λοιδωρούμενος από τους εχθρούς της
χριστιανικής πίστης ο Δημήτριος αρνήθηκε να αποκηρύξει τον Χριστό και
φυλακίσθηκε. Στη φυλακή δέχθηκε την επίσκεψη του μαθητή του Νέστορα και τον
ευλόγησε. Κατόπιν ο Νέστορας συμμετείχε σε παλαιστικούς αγώνες στο στάδιο της
πόλης, που είχε οργανώσει ο Μαξιμιανός, αγωνιζόμενος με τον επικίνδυνο παλαιστή
Λυαίο, ειδωλολάτρη καταγόμενο από το Σίρμιο, τον οποίο και νίκησε επικαλούμενος
τον Θεό των χριστιανών - του Δημητρίου, επίκληση που ακούσθηκε στο πλήθος. Ο
Μαξιμιλιανός οργίστηκε και διέταξε να αποκεφαλίσουν τον Νέστορα και να
φονεύσουν τον Δημήτριο με λογχισμούς. Μεταγενέστερες πηγές λένε ότι το σώμα του
Αγίου ρίχθηκε σε βαθύ πηγάδι.
Επειδή σε αρχαίο
εγκωμιαστικό ύμνο του Ρωμανού του Μελωδού προς τον Άγ. Δημήτριο δεν αναφέρεται
η πάλη του Νέστορα με τον Λυαίο στο στάδιο, σκέφθηκαν μερικοί ότι πιθανώς αυτό
να μην είναι πραγματικό γεγονός, αλλά να συμβολίζει τις διαμάχες της
Θεσσαλονίκης με το Σίρμιο για διάφορα ζητήματα. Όμως, το γεγονός της πάλης
παραδίδεται από την πλουσιότατη εγκωμιαστική ποίηση γύρω από τον Μεγαλομάρτυρα
Άγιο, η οποία ανθούσε από τον 6ο αι. κι εφεξής». (Πηγή:
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα).
Ο Άγιος τάφηκε στον
τόπο του μαρτυρίου του, ενώ από τον τάφο του ανάβλυζε μύρο -εξ ου και η
επωνυμία Μυροβλύτης, εκεί δε «χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός, ο
οποίος μετά από καταστροφές και αλλαγές αποτελεί τον σημερινό Ι.Ν. του Αγίου Δημητρίου. Η
προσκύνηση του αγίου στη Θεσσαλονίκη συνεχίζεται από την πρωτοχριστιανική
περίοδο έως και σήμερα. Το υπόγειο λουτρό διατηρήθηκε και διασκευάστηκε σε
κρύπτη. Ο Άγιος Δημήτριος έγινε ο φύλακας και προστάτης της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Αριστείδη Μέντζο, τα
λείψανα του αγίου δεν ήταν μόνον αντικείμενα, αλλά και χώμα ποτισμένο με αίμα
(λύθρον), το οποίο κάποτε φυλασσόταν στο σκευοφυλάκιο του ναού της Αγίας Σοφίας
της Θεσσαλονίκης. Σ' αυτό συνηγορεί η γραπτή μαρτυρία ότι ο Ιουστινιανός
(αυτοκράτορας 527-565) αναζητούσε λείψανα του Αγίου Δημητρίου, όπερ σημαίνει
ότι ήταν γνωστή η ύπαρξη λειψάνων. Η κάρα του αγίου αφαιρέθηκε από το ναό του,
από τους Νορμανδούς κατακτητές το 1185, για να καταλήξει
σε Ιταλικό μοναστήρι και να επιστρέψει πολύ αργότερα
στην Ελλάδα». Πηγή: Βικιπαίδεια.
Παρά τις αμφισβητήσεις κατά τον 19ου αι. περί της εντοπιότητας
του Αγίου, αλλά και της επίσημης αγιοκατάταξής του από την εκκλησιαστική
διοίκηση, ο Δημήτριος τιμάται από τους Χριστιανούς ως Άγιος μέσα από την ύπαρξη
«σημείων» της αγιότητας και της μεσιτείας του στο Θεό και των θαυμάτων του.
Εμείς ευχόμαστε στους εορτάζοντες την 26η
Οκτωβρίου Χρόνια Πολλά και μνημονεύουμε τους δικούς μας ανθρώπους, που δεν
βρίσκονται πια κοντά μας!
*Η Εύη Κοκκίνου
είναι Δικηγόρος
Διαμεσολαβήτρια
Υπεύθυνη Προστασίας
Δεδομένων – DPO
Διεύθυνση Γραφείου
Αποστόλου Παύλου 40
Κόρινθος – 201 31
Τηλέφωνα 27410 84568
Και 6944964225
Αφήστε ένα σχόλιο