ΠΟΥ ΠΑΜΕ; (Φ.1814)
 |
Άρθρο του
Περικλή Καπνιστή* |
Τί άλλο θα δούμε πια στις μέρες μας φίλοι αναγνώστες; Τί άλλο θ’ ακούσουμε την επόμενη μέρα που θα την κάνει πιο ζοφερή από την προηγούμενη; Πότε θα κοπάσει επί τέλους ο καταιγισμός ειδήσεων που δεν θα περιλαμβάνει φρικαλεότητες, δολοφονίες, παιδοφιλίες, μητρική υπόθαλψη εκπόρνευσης παιδιών, μαχαιρώματα για ψύλλου πήδημα, σχολικό bullying (εκφοβισμός), παιδοκτονίες και γυναικοκτονίες, επιθέσεις με καυστικά υγρά, απαγωγές και εκβιασμούς, για να μην αναφερθούμε στον παραλογισμό πολεμικών επιχειρήσεων και συρράξεων ενάντια σε κάθε έννοια πολιτισμού, δημοκρατικότητας, αλληλοσεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εν τέλει κατάργησης κάθε μακρόχρονης και επίπονης πνευματικής κατάκτησης του ανθρώπινου γένους; Τί και ποιος φταίει για την κατάπτωση των αξιών, την έξαρση της θηριωδίας, τον ευτελισμό της προσωπικότητας, τον μηδενισμό της αξιοπρέπειας, το δουλεμπόριο ψυχών και σωμάτων, την διακίνηση ουσιών στα σχολεία, τους βιασμούς, την τρομοκρατία και τόσα άλλα δεινά της εποχής μας, με επίκεντρο πάντα, τον δήθεν «άνθρωπο»;
Αλήθεια πώς μπορεί να συμβαίνουν αυτά με πρωταγωνιστή το ¨άνθρωπο¨, θεωρητικά δηλαδή με το πιο νοήμον των ζώων, το μοναδικό κατά γενική παραδοχή έλλογο ον και ως εκ τούτου το μόνο που δύναται να βάλει και να πετύχει στόχους για βελτίωση της ποιότητας της ζωής , όχι με τη δύναμη (νόμος της ζούγκλας) αλλά με ορθή σκέψη, σύνεση, σωφροσύνη και φυσικά λογική;
Ερωτήματα αναπάντητα κατά τον κοινόν νουν, πολύ δε περισσότερο υπό το πρίσμα Χριστιανικής ή άλλης υπαρξιακής αντίληψης, φιλοσοφικής σκέψης ή ευρύτερης ανθρωποκεντρικής θεωρίας. Η αποδοχή της άποψης για υψηλότερη των ζώων νοημοσύνη και κυρίως για την μοναδικότητα των έλλογων δυνατοτήτων του, σκοντάφτουν σαφώς στην ρεαλιστική πραγματικότητα που καθημερινά διαψεύδει τούτες τις παραδοχές, Επομένως πολύ σωστά επισημαίνει ο Μαρκ Τουέιν όταν λέει ότι «το γεγονός ότι ο άνθρωπος γνωρίζει το καλό και το κακό, αποδεικνύει την ανωτερότητα της σκέψης του σε σχέση με τα ζώα, το ότι όμως παρόλα αυτά προτιμά ή επιλέγει να κάνει το κακό, αποδεικνύει την ηθική του κατωτερότητα σε σχέση με τα ζώα».
Κι όμως κομπάζει ο ‘’άνθρωπος’’ πως κατάκτησε την ελευθερία, ύψιστο αγαθό της ευζωίας, ενώ ταυτόχρονα εκμεταλλεύεται άλλους ως δούλους του καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Παράλληλα μη μπορώντας να εξουσιάσει τα πάθη και τις αδυναμίες του, αυτοπαγιδεύεται μετατρέποντας σε δούλο τους τον εαυτό του. Γιατί « το νικάν εαυτόν πασών των νικών πρώτη και αρίστη, το δε ηττάσθαι αυτόν υφ’ εαυτού, αίσχιστον και κάκιστον » κατά το Πλάτωνα.
Επομένως πώς να εκλείψουν όλα αυτά τα φαινόμενα που μαστίζουν την εποχή μας και μαυρίζουν τις μέρες μας; Ίσως το κλειδί για την ελαχιστοποίησή τους – γιατί την πλήρη εξάλειψή τους θεωρώ ουτοπική και ανεδαφική – είναι η επιδίωξη της αρετής. Αλλά κι αυτή πως να επιτευχθεί όταν όπως διατυμπάνιζε ο Διογένης ο κυνικός: «Βλέπω πολλούς ν’ ανταγωνίζονται και να τρέχουν από δω κι από κει, δεν βλέπω όμως κανένα ν’ αγωνίζεται για την κατάκτηση της αρετής». Και δυστυχώς αυτό συμβαίνει διαχρονικά και στις μέρες μας.
Συμπέρασμα: πορευόμαστε χωρίς αιδώ, χωρίς αναστολές, χωρίς καμιά προοπτική αλλαγής επί τα βελτίω, για να μην πω πως κάθε αλλαγή που σημειώνεται είναι ατυχώς επί τα χείρω και θεωρηθώ πεσιμιστής ή κινδυνολόγος.
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
Αλήθεια πώς μπορεί να συμβαίνουν αυτά με πρωταγωνιστή το ¨άνθρωπο¨, θεωρητικά δηλαδή με το πιο νοήμον των ζώων, το μοναδικό κατά γενική παραδοχή έλλογο ον και ως εκ τούτου το μόνο που δύναται να βάλει και να πετύχει στόχους για βελτίωση της ποιότητας της ζωής , όχι με τη δύναμη (νόμος της ζούγκλας) αλλά με ορθή σκέψη, σύνεση, σωφροσύνη και φυσικά λογική;
Ερωτήματα αναπάντητα κατά τον κοινόν νουν, πολύ δε περισσότερο υπό το πρίσμα Χριστιανικής ή άλλης υπαρξιακής αντίληψης, φιλοσοφικής σκέψης ή ευρύτερης ανθρωποκεντρικής θεωρίας. Η αποδοχή της άποψης για υψηλότερη των ζώων νοημοσύνη και κυρίως για την μοναδικότητα των έλλογων δυνατοτήτων του, σκοντάφτουν σαφώς στην ρεαλιστική πραγματικότητα που καθημερινά διαψεύδει τούτες τις παραδοχές, Επομένως πολύ σωστά επισημαίνει ο Μαρκ Τουέιν όταν λέει ότι «το γεγονός ότι ο άνθρωπος γνωρίζει το καλό και το κακό, αποδεικνύει την ανωτερότητα της σκέψης του σε σχέση με τα ζώα, το ότι όμως παρόλα αυτά προτιμά ή επιλέγει να κάνει το κακό, αποδεικνύει την ηθική του κατωτερότητα σε σχέση με τα ζώα».
Κι όμως κομπάζει ο ‘’άνθρωπος’’ πως κατάκτησε την ελευθερία, ύψιστο αγαθό της ευζωίας, ενώ ταυτόχρονα εκμεταλλεύεται άλλους ως δούλους του καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Παράλληλα μη μπορώντας να εξουσιάσει τα πάθη και τις αδυναμίες του, αυτοπαγιδεύεται μετατρέποντας σε δούλο τους τον εαυτό του. Γιατί « το νικάν εαυτόν πασών των νικών πρώτη και αρίστη, το δε ηττάσθαι αυτόν υφ’ εαυτού, αίσχιστον και κάκιστον » κατά το Πλάτωνα.
Επομένως πώς να εκλείψουν όλα αυτά τα φαινόμενα που μαστίζουν την εποχή μας και μαυρίζουν τις μέρες μας; Ίσως το κλειδί για την ελαχιστοποίησή τους – γιατί την πλήρη εξάλειψή τους θεωρώ ουτοπική και ανεδαφική – είναι η επιδίωξη της αρετής. Αλλά κι αυτή πως να επιτευχθεί όταν όπως διατυμπάνιζε ο Διογένης ο κυνικός: «Βλέπω πολλούς ν’ ανταγωνίζονται και να τρέχουν από δω κι από κει, δεν βλέπω όμως κανένα ν’ αγωνίζεται για την κατάκτηση της αρετής». Και δυστυχώς αυτό συμβαίνει διαχρονικά και στις μέρες μας.
Συμπέρασμα: πορευόμαστε χωρίς αιδώ, χωρίς αναστολές, χωρίς καμιά προοπτική αλλαγής επί τα βελτίω, για να μην πω πως κάθε αλλαγή που σημειώνεται είναι ατυχώς επί τα χείρω και θεωρηθώ πεσιμιστής ή κινδυνολόγος.
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
Αφήστε ένα σχόλιο