Η μαγεία της ετυμολογίας /Φ.1812

Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑΣ

«Ετυμολογικές προσεγγίσεις»

Γνωστά και καθημερινά - 24

Γράφει ο Χρήστος Βλαχογιάννης 

Καθηγητής Μουσικής

(τελευταίο)

«...Το χρέος μας είναι, μέσα από την εκπαιδευτική πράξη, να επιχειρήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις πρώτοι εμείς οι της εκπαιδευτικής οικογένειας και μέσα από εμάς ολόκληρη η κοινωνία την συνειδητή ανάκτηση της Ελληνικής παιδείας... Προσδοκούμε την πιο αποφασιστική συμμετοχή της εκπαιδευτικής οικογένειας καθώς επίσης και των πολιτικών κομμάτων...» (Απόσπασμα της ομιλίας τού Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Αντώνη Τρίτση, με θέμα «Η ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ», στην συνάντηση που είχε με την ελληνική εκπαιδευτική ηγεσία στις 8 Ιουλίου 1987).

Τότε, ο «πολύς», Φάνης Κακριδής, έσπευσε να ...ανταποκριθεί στο κάλεσμα του Υπουργού, χαρακτηρίζοντας τους λόγους του ως «ανοικονόμητες φουσκάλες που μας πάνε είκοσι -αν όχι εκατό- χρόνια πίσω», αναρωτώμενος «ποια κακή μοίρα έφερε επικεφαλής των καθηγητών αυτόν τον ανελλήνιστο άνθρωπο; Εμείς τον επιλέξαμε με την ψήφο μας, αυτόν τον σημαιοφόρο της αντίδρασης;» και καταλήγοντας με την ευχή και την κατάρα συνάμα «άμποτες να τελειώνει γρήγορα τούτη η θλιβερή παρένθεση, αύριο κιόλας!» (Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», 12 Ιουλίου 1987). Από την ενορχηστρωμένη επίθεση δεν έλειψαν, φυσικά, οι φιλόλογοι του Πανεπιστημιακού άντρου της Θεσ/νίκης, που δηλώνουν: «...Η αιφνιδιαστική αυτή εξαγγελία θυμίζει άλλες εποχές και άλλα καθεστώτα και έρχεται να τορπιλίσει όσα πραγματώθηκαν ως τώρα, προδίνοντας έτσι αγώνες αιώνων... Αποτελεί ιστορικό ολίσθημα.. Ζητούμε από τον Υπουργό την άμεση ανάκληση της εξαγγελίας αυτής, που ανατρέπει την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και υπονομεύει την εκπαιδευτική αλλαγή...». Τα προεδρεία της ΟΛΜΕ και της ΠΕΦ, σε συνέντευξή τους, σπεύδουν να τον κατηγορήσουν «για άγνοια του βαθύτερου πυρήνα της ελληνικής παιδείας, που οδηγεί σε παρωχημένο μεγαλοϊδεατισμό». Από τις πρόστυχες αυτές επιθέσεις των χαμερπών ανθελλήνων δεν έλειψε και η εσωκομματική «ανησυχία» του βουλευτή και μέλους της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ, Κίμωνα Κουλούρη, ο οποίος υπέγραψε ολοσέλιδο επαίσχυντο άρθρο σε εφημερίδα, στις 29 Ιουλίου 1987 (δεν ήταν ακόμα στα forte του ο Πρέκας να του πει κανένα ανδροπρεπές …γαλλικό). Η αποπομπή τού Υπουργού σαφώς και επετεύχθη. Ο τολμηρός και ειλικρινής όμως λόγος του ξεσκέπασε τους κάθε λογής αρουραίους των υπονόμων, που αποκάλυψαν την ασημαντότητά τους, περιβεβλημένη με βαρύγδουπους τίτλους, και δείχνοντας την φάτσα του τραμπούκου, που έκρυβαν επιμελώς.

Θα κλείσω το κεφάλαιο περί γλώσσας με κάποιες παρατηρήσεις του διεθνούς φήμης Έλληνα φιλοσόφου, Κορνήλιου Καστοριάδη. Όταν το 1989 ήρθε προσκεκλημένος στην Ελλάδα για μια σειρά διαλέξεων, αφού ρωτήθηκε για την γλώσσα και την παιδεία, κατόπιν των εισηγήσεων των κύκλων της Θεσ/νίκης και των κρατικών παρεμβάσεων, με οργίλο ύφος καυτηρίασε την ομάδα τών «μεταρρυθμιστών» και είπε μεταξύ άλλων και τα εξής: «...Η ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική στον κόσμο, της οποίας μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη από σχεδόν 5.000 χρόνια. Και εξακολουθεί να μένει η ίδια γλώσσα παρά τις λογικές και φυσιολογικές αλλαγές στην μορφολογία της. Κάποιος από τους μεγαλοφυείς γλωσσολόγους που κάνουν τις μεταρρυθμίσεις είπε στο ραδιόφωνο ότι δεν υπάρχει ενότητα της ελληνικής γλώσσας. Ξέρετε τ’ όνομά του; Το ακροατήριο του απάντησε «ο Κριαράς» και συνέχισε: «Να του πείτε λοιπόν: Αίσχος! Κι αυτός ο άνθρωπος να σταλεί σε κάποιο δημοτικό σχολείο εξωτερικού, ει δυνατόν. Νομίζω ότι είναι 85 χρόνων αλλά είναι αίσχος». Και πιο κάτω παραθέτει τις απόψεις του για το μονοτονικό: «...Αν δεν θέλετε, κύριοι του Υπουργείου, να κάνετε φωνητική ορθογραφία, τότε πρέπει να αφήσετε τους τόνους και τα πνεύματα, γιατί αυτοί που τα βάλανε ήξεραν τι κάνανε. Δεν υπήρχαν στα αρχαία ελληνικά, γιατί απλούστατα υπήρχαν μέσα στις ίδιες τις λέξεις. Αυτοί, οι Κριαράς και οι άλλοι, τα κτήνη τα τετράποδα, που έκαναν αυτές τις μεταρρυθμίσεις -αυτό παρακαλώ να γραφεί στις εφημερίδες- δεν ξέρουν τι είναι γλώσσα. Δεν ξέρουν αυτό που γνώριζε η κόρη μου στα τρία της χρόνια. Μάθαινε μια λέξη και μετά έψαχνε για τις συγγενείς της. Αυτό είναι μία γλώσσα. Ένα μάγμα, ένα πλέγμα, όπου οι λέξεις παράγονται οι μεν από τις δε, όπου οι σημασίες γλυστράνε από την μια στην άλλη, είναι μια οργανική ενότητα από την οποία δεν μπορείς να βγάλεις και να κολλήσεις πράγματα, δυνάμει μιας ψευτοκυβέρνησης, καθισμένος σ’ ένα γραφείο στο υπουργείο Παιδείας. Η κατάργηση των τόνων και των πνευμάτων είναι η κατάργηση της ορθογραφίας, που είναι τελικά η καταστροφή της συνέχειας. Ήδη, τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη γιατί αυτοί είναι γεμάτοι από τον πλούτο των αρχαίων ελληνικών. Δηλαδή, πάμε να καταστρέψουμε ό,τι κτίσαμε. Αυτή είναι η δραματική μοίρα του σύγχρονου ελληνισμού».

Εγώ τι παραπάνω να πω;…

* Ο κ. Βλαχογιάννης Χρήστος είναι Καθηγητής Μουσικής στο 1ο Γυμνάσιο Μεσολογγίου και Δ/ντης Χορωδίας