ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΕΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ φ.1726
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η Ελλάδα έχει θέσει αρκετά φιλόδοξους στόχους όσον αφορά την απολιγνιτοποίηση και την ενεργειακή μετάβαση για το 2030 και το 2050. Σαν βασική λιγνιτοπαραγωγική περιοχή, η Μεγαλόπολη, και κατά συνέπεια η Πελοπόννησος μπορεί να πρωτοστατήσει στη νέα αυτή εποχή, χρησιμοποιώντας κατάλληλα τους διαθέσιμους πόρους από το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή βοήθεια που προσφέρεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
To λεγόμενο master plan της απολιγνιτοποίησης έχει δεχτεί κριτική γιατί κλειδώνει την Πελοπόννησο στη λογική του φυσικού αερίου, μειώνοντας κατά πολύ την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Ενεργειακής Εξοικονόμησης. Το πρόβλημα με το Φυσικό Αέριο, το οποίο συγκαταλέγεται στην κατηγορία των ορυκτών αερίων, είναι ότι οριστικά πια δεν θα λάβει καμία χρηματοδότηση από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (σε όλες τις χρήσης του, όπως καύση, παραγωγή, επεξεργασία, διανομή, αποθήκευση ακόμα και μεταφορά), και αυτό ενδεχομένως να μην έχει εξηγηθεί επακριβώς στους πο-λίτες. Με βάση την απόφαση των Ευρωπαϊκων Θεσμών (16/12), το μήνυμα που δόθηκε και επισήμως είναι ότι το ορυκτό αέριο δεν μπορεί πια να θεωρηθεί σαν καύσιμο ενεργειακής μετάβασης.
Αξίζει άραγε να δαπανηθούν εγχώριοι πόροι σε μια επένδυση, η οποία προκαλεί ένα Lock-in, καθώς δε μπορεί να αποσβεστεί σε διάστημα λιγότερο της 20ετίας και λειτουργεί εντελώς ανταγωνιστικά σε οποιαδήποτε άλλη επένδυση σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενεργειας που είναι και το μέλλον, ακόμα και αν το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ μπορεί να είναι μικρότερο από το Φυσικό Αέριο πια όπως δείχνουν και τα επίσημα στοιχεία. Επιπλέον, πρέπει να σκεφτούμε ότι το κόστος της απολιγνιτοποίησης θα ακολουθηθεί από το κόστος της Από - ΦΑ- ποίησης στην επόμενη γεννιά, όπου θα έχουμε καθυστερήσει σημαντικά στις επενδύσεις ΑΠΕ. Αυτό βέβαια σημαίνει μια πολύπλοκη διαδικασία απο-ΦΑ-ποίησης με πολύ μεγάλο κόστος για κάθε νοικοκυριό (από 30-60.000€) και η ερώτηση είναι εάν τα νοικοκυριά στην Πελοπόννησο είναι διατεθιμένα να αντιμετωπίσουν τέτοια κόστη στο μέλλον.
Τέλος, το κομμάτι της ενεργειακής εξοικονόμησης δεν είναι πρωτεύον δυστυχώς στον σχεδιασμό, με αποτέλεσμα ότι χωρίς επεμβάσεις στα παλαιές σχετικά κατοικίες της Πελοποννήσου, ακόμα και το Φυσικό Αέριο θα επιφέρει αυξημένο κόστος θέρμανσης, σε σχέση με κτίρια που έχουν δεχτεί ενεργειακή αναβάθμιση. Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να επανεξετάσουμε τις επιλογές πριν εγκλωβιστούμε σε επενδύσεις μη αναστρέψιμες, και να αναζητήσουμε τις πραγματικά βέλτιστες καθαρές λύσεις που θα οδηγήσουν στην ενεργειακή μετάβαση? Η Πελοποννησος έχει την ευκαιρεία να χρησιμοποιήσει τους πόρους του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και του Ταμειου Ανάκαμψης (που θα εγκριθούν σίγουρα, ενώ του Φυσικού Αερίου όχι) για να κάνει μαζικά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών (με πολλαπλά οφέλη για τους κατοίκους, εκτός του μειωμένου λογαριασμού, όπως καλύτερη ποιότητα αέρα στα σπίτια με καλύτερη υγεία, τοπικές θέσεις εργασίας σε όλο το κατασκευαστικό κλάδο κλπ). Όι τώρα επιλογές θα φέρουν την Πελοπόννησο σε λίγα χρόνια πάλι ουραγό και τα κόστη του απεγκλωβισμού από το φυσικό αέριο θα είναι πολλαπλάσια. Ακόμα και το επιχείρημα της απασχόλησης δε στέκει, καθότι στην Ευρώπη για κάθε 1 εκατομμύριο € που επενδύεται σε ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων και εξοικονόμηση ενέργειας δημιουργούντα 18 μακροχρόνιες και τοπικές θέσεις εργασίας (που θα μείνουν στην Πελοπόννησο), ενώ για ορυκτά καύσιμα μόλις 5 θέσεις εργασίας. Επειδή τέλος οι συνθήκες χρηματοδότησης του Φυσικού Αερίου έχουν αλλάξει, η απόφαση είναι των δημοτών της Πελοποννήσου για το αν θέλουν πραγματικά να μια νέα εποχή ενεργειακής μετάβασης (που είναι και το Ευρωπαϊκό όραμα και υπάρχουν πολλοί διαθέσιμοι Ευρωπαϊκοί και ιδιωτικοί πόροι) ή να προτιμήσουν ένα καύσιμο που δεν θα λάβει χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκούς πόρους. Τίποτα δεν είναι μονόδρομος!
* Ο Bλάσης Οικονόμου - Institute for European Energy and Climate Policy (www.ieecp.org), από την Κόρινθο
Αλήθειες και ψέμματα για το φυσικό αέριο στην Πελοπόννησο
Του Bλάση Οικονόμου *
Η Ελλάδα έχει θέσει αρκετά φιλόδοξους στόχους όσον αφορά την απολιγνιτοποίηση και την ενεργειακή μετάβαση για το 2030 και το 2050. Σαν βασική λιγνιτοπαραγωγική περιοχή, η Μεγαλόπολη, και κατά συνέπεια η Πελοπόννησος μπορεί να πρωτοστατήσει στη νέα αυτή εποχή, χρησιμοποιώντας κατάλληλα τους διαθέσιμους πόρους από το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή βοήθεια που προσφέρεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
To λεγόμενο master plan της απολιγνιτοποίησης έχει δεχτεί κριτική γιατί κλειδώνει την Πελοπόννησο στη λογική του φυσικού αερίου, μειώνοντας κατά πολύ την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Ενεργειακής Εξοικονόμησης. Το πρόβλημα με το Φυσικό Αέριο, το οποίο συγκαταλέγεται στην κατηγορία των ορυκτών αερίων, είναι ότι οριστικά πια δεν θα λάβει καμία χρηματοδότηση από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (σε όλες τις χρήσης του, όπως καύση, παραγωγή, επεξεργασία, διανομή, αποθήκευση ακόμα και μεταφορά), και αυτό ενδεχομένως να μην έχει εξηγηθεί επακριβώς στους πο-λίτες. Με βάση την απόφαση των Ευρωπαϊκων Θεσμών (16/12), το μήνυμα που δόθηκε και επισήμως είναι ότι το ορυκτό αέριο δεν μπορεί πια να θεωρηθεί σαν καύσιμο ενεργειακής μετάβασης.
Αξίζει άραγε να δαπανηθούν εγχώριοι πόροι σε μια επένδυση, η οποία προκαλεί ένα Lock-in, καθώς δε μπορεί να αποσβεστεί σε διάστημα λιγότερο της 20ετίας και λειτουργεί εντελώς ανταγωνιστικά σε οποιαδήποτε άλλη επένδυση σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενεργειας που είναι και το μέλλον, ακόμα και αν το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ μπορεί να είναι μικρότερο από το Φυσικό Αέριο πια όπως δείχνουν και τα επίσημα στοιχεία. Επιπλέον, πρέπει να σκεφτούμε ότι το κόστος της απολιγνιτοποίησης θα ακολουθηθεί από το κόστος της Από - ΦΑ- ποίησης στην επόμενη γεννιά, όπου θα έχουμε καθυστερήσει σημαντικά στις επενδύσεις ΑΠΕ. Αυτό βέβαια σημαίνει μια πολύπλοκη διαδικασία απο-ΦΑ-ποίησης με πολύ μεγάλο κόστος για κάθε νοικοκυριό (από 30-60.000€) και η ερώτηση είναι εάν τα νοικοκυριά στην Πελοπόννησο είναι διατεθιμένα να αντιμετωπίσουν τέτοια κόστη στο μέλλον.
Τέλος, το κομμάτι της ενεργειακής εξοικονόμησης δεν είναι πρωτεύον δυστυχώς στον σχεδιασμό, με αποτέλεσμα ότι χωρίς επεμβάσεις στα παλαιές σχετικά κατοικίες της Πελοποννήσου, ακόμα και το Φυσικό Αέριο θα επιφέρει αυξημένο κόστος θέρμανσης, σε σχέση με κτίρια που έχουν δεχτεί ενεργειακή αναβάθμιση. Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να επανεξετάσουμε τις επιλογές πριν εγκλωβιστούμε σε επενδύσεις μη αναστρέψιμες, και να αναζητήσουμε τις πραγματικά βέλτιστες καθαρές λύσεις που θα οδηγήσουν στην ενεργειακή μετάβαση? Η Πελοποννησος έχει την ευκαιρεία να χρησιμοποιήσει τους πόρους του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και του Ταμειου Ανάκαμψης (που θα εγκριθούν σίγουρα, ενώ του Φυσικού Αερίου όχι) για να κάνει μαζικά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών (με πολλαπλά οφέλη για τους κατοίκους, εκτός του μειωμένου λογαριασμού, όπως καλύτερη ποιότητα αέρα στα σπίτια με καλύτερη υγεία, τοπικές θέσεις εργασίας σε όλο το κατασκευαστικό κλάδο κλπ). Όι τώρα επιλογές θα φέρουν την Πελοπόννησο σε λίγα χρόνια πάλι ουραγό και τα κόστη του απεγκλωβισμού από το φυσικό αέριο θα είναι πολλαπλάσια. Ακόμα και το επιχείρημα της απασχόλησης δε στέκει, καθότι στην Ευρώπη για κάθε 1 εκατομμύριο € που επενδύεται σε ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων και εξοικονόμηση ενέργειας δημιουργούντα 18 μακροχρόνιες και τοπικές θέσεις εργασίας (που θα μείνουν στην Πελοπόννησο), ενώ για ορυκτά καύσιμα μόλις 5 θέσεις εργασίας. Επειδή τέλος οι συνθήκες χρηματοδότησης του Φυσικού Αερίου έχουν αλλάξει, η απόφαση είναι των δημοτών της Πελοποννήσου για το αν θέλουν πραγματικά να μια νέα εποχή ενεργειακής μετάβασης (που είναι και το Ευρωπαϊκό όραμα και υπάρχουν πολλοί διαθέσιμοι Ευρωπαϊκοί και ιδιωτικοί πόροι) ή να προτιμήσουν ένα καύσιμο που δεν θα λάβει χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκούς πόρους. Τίποτα δεν είναι μονόδρομος!
* Ο Bλάσης Οικονόμου - Institute for European Energy and Climate Policy (www.ieecp.org), από την Κόρινθο
Αφήστε ένα σχόλιο