ΕΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ….ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΣ Φ.1749
ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ
Συχνά τα τελευταία χρόνια υπάρχουν γεγονότα που συγκλονίζουν την κοινή γνώμη, μας αφήνουν άφωνους, μας προβληματίζουν για την ανθρώπινη φύση και πώς αυτή μπορεί να συνδέεται με πράξεις ανείπωτης διαστροφής, δολιότητας, διαφθοράς, αγριότητας και ξεπεσμού της ανθρώπινης υπόστασης σε τέτοιο βαθμό, που δεν μπορούν εύκολα να ερμηνευτούν και να γίνουν πιστευτά από τον μέσο άνθρωπο.
Στη σημερινή μου παρέμβαση δεν θα ήθελα να προσθέσω κάτι καινούριο για το αποτρόπαιο έγκλημα στα ’’Γλυκά νερά’’ που τόσο συζητήθηκε και αναλύθηκε στα τηλεοπτικά κλπ. μέσα ενημέρωσης, μόνο λίγες σκέψεις θα ήθελα να εκφράσω δημόσια, που αφορούν την ταυτότητα του πρωταγωνιστή και δολοφόνου της Καρολάϊν, όπως προκύπτει μέσα από σχετικές αναφορές μεγάλων προσωπικοτήτων της φιλοσοφίας, της επιστήμης, της λογοτεχνίας κλπ. Όλους όσους σκιαγραφούν αόριστα μεν (χωρίς ν’ ’ αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα), αλλά ιδιαιτέρως εύστοχα για την ιδιάζουσα μορφή ενός απανθρώπου, που θα ’λεγα ότι ταιριάζει γάντι στον σημερινό δολοφόνο και ερμηνεύει εν πολλοίς τη νοσηρότητα του μυαλούε νός ψυχρού εκτελεστή. Όταν μάλιστα ο κατ’ ευφημισμό ’’άνθρωπος’’ στην προκειμένη περίπτωση, δεν διστάζει και δεν πτοείται ούτε μπροστά στα παρακλητικά μάτια της γυναίκας του την ώρα του βασανιστικού πνιγμού, ούτε μετά το φόνο όταν παραπλανητικά την αποκαλεί λατρευτή μάνα του παιδιού τους, ακόμα και στο εξ ίσου έκπληκτο και ικετευτικό βλέμμα του μικρού κουταβιού, θύμα κι αυτό του σατανικού του σχεδίου δεν συγκινείται.
Λέει σχετικά ο ανθρωπιστής (βραβευμένος με Νόμπελ ειρήνης) Δρ ΄Αλμπερτ Σβάϊτσερ: « όποιος έχει μάθει να θεωρεί τη ζωή ενός ζώντος πλάσματος ευτελή, κινδυνεύει να οδηγηθεί σε αντίστοιχα συμπεράσματα για ευτελείς ανθρώπινες ζωές».
Ένας καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Yale των ΗΠΑ σε άρθρο του στο περιοδικό New Yorker υποστηρίζει ότι για όλα τα φρικτά, ντροπιαστικά πράγματα που είμαστε ικανοί να κάνουμε στους άλλους, δεν ευθύνεται ότι τους βλέπουμε σαν αντικείμενα αλλά ακριβώς το ότι εντοπίζουμε πάνω τους, την ανθρώπινη αδυναμία, την υπερβολική ανθρωπιά, μια δυνατότητα ή μια ευκαιρία να ταλαιπωρήσουμε μέχρι εξοντώσεως έναν καλό άνθρωπο.
Πολύ νωρίτερα ο Πλούταρχος μας είχε πει ότι «δεν υπάρχει θηρίο αγριότερο από τον άνθρωπο, όταν έχει δύναμη ίση με το πάθος του». Ο δε Όμηρος είχε επισημάνει: « δεν υπάρχει κανένα ζωντανό πλάσμα που αναπνέει ή έρπει στη γη, που είναι πιο άθλιο από τον άνθρωπο».
Και φυσικά δεν μιλούν για τον άνθρωπο με αξίες, αρετή και αγάπη, απλά φωτογραφίζουν τον σημερινό κυνικό, χωρίς οίκτο και ανθρωπιά αδίστακτο δολοφόνο. Αυτόν που η σκληρότητά του άγγιξε την κτηνωδία, η βαναυσότητά του την αγριότητα της ζούγκλας, αυτόν που μετά το φονικό έφτιαξε ένα ευφάνταστο και νοσηρό σενάριο, που θα μπορούσε να γίνει ταινία με πολλές αξιώσεις πρωτοτυπίας, ευρηματικής σκηνοθεσίας και διαβολικής επινόησης.
Πολύ εύστοχα ο Μενέλαος Λουντέμης στο βιβλίο του ΄΄ Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος΄΄ γράφει:
« Η πρώτη κραυγή του ανθρώπου είναι κλάμα. Από και πέρα οι άνθρωποι παραμένουν άνθρωποι και κλαίνε ή γίνονται τέρατα και κάνουν τους άλλους να κλαίνε».
Και επειδή θα έρθει κάποτε και η ώρα της δικαιοσύνης και τα διάφορα ελαφρυντικά θ’ αρχίσουν να προβάλλονται εντεύθεν και εκείθεν, θα ήθελα τελειώνοντας να υπογραμμίσω τρία πράγματα:
1ον. Η ύπαρξη ενός παιδιού - θα πουν κάποιοι - που θα μεγαλώνει χωρίς γονείς και επομένως η σμίκρυνση της ποινής του πατέρα θα έδινε την ευκαιρία στο κοριτσάκι που μόλις θα έχει κλείσει την εφηβεία να τον έχει δίπλα του πριν ενηλικιωθεί, ο Θέογνις ο Μεγαρεύς (εκ Μεγάρων ελεγειακός ποιητής)έχει πει χαρακτηριστικά: «από καλό άνθρωπο, μπορείς να κάνεις έναν κακό. Μα ποιος θα μπορέσει από έναν κακό να κάνει έναν άνθρωπο ενάρετο;» 2ον. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο Ιμμάνουελ Κάντ, «αυτός που μεταμορφώνεται σε σκουλήκι, δεν πρέπει έπειτα να παραπονείται γι΄αυτόν που τον ποδοπατά.
Και 3ον (για να ελαφρύνουμε λίγο την ατμόσφαιρα) θα παραθέσω ένα εύστοχο ειρωνικό αλλά καυστικό σχόλιο από το twitter : «εντάξει παιδιά φόνο έκανε, δεν χρωστάει λεφτά για να πάει ισόβια».
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
ΕΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ….ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΣ
 |
Άρθρο του
Περικλή Καπνιστή* |
Συχνά τα τελευταία χρόνια υπάρχουν γεγονότα που συγκλονίζουν την κοινή γνώμη, μας αφήνουν άφωνους, μας προβληματίζουν για την ανθρώπινη φύση και πώς αυτή μπορεί να συνδέεται με πράξεις ανείπωτης διαστροφής, δολιότητας, διαφθοράς, αγριότητας και ξεπεσμού της ανθρώπινης υπόστασης σε τέτοιο βαθμό, που δεν μπορούν εύκολα να ερμηνευτούν και να γίνουν πιστευτά από τον μέσο άνθρωπο.
Στη σημερινή μου παρέμβαση δεν θα ήθελα να προσθέσω κάτι καινούριο για το αποτρόπαιο έγκλημα στα ’’Γλυκά νερά’’ που τόσο συζητήθηκε και αναλύθηκε στα τηλεοπτικά κλπ. μέσα ενημέρωσης, μόνο λίγες σκέψεις θα ήθελα να εκφράσω δημόσια, που αφορούν την ταυτότητα του πρωταγωνιστή και δολοφόνου της Καρολάϊν, όπως προκύπτει μέσα από σχετικές αναφορές μεγάλων προσωπικοτήτων της φιλοσοφίας, της επιστήμης, της λογοτεχνίας κλπ. Όλους όσους σκιαγραφούν αόριστα μεν (χωρίς ν’ ’ αναφέρονται σε συγκεκριμένα πρόσωπα), αλλά ιδιαιτέρως εύστοχα για την ιδιάζουσα μορφή ενός απανθρώπου, που θα ’λεγα ότι ταιριάζει γάντι στον σημερινό δολοφόνο και ερμηνεύει εν πολλοίς τη νοσηρότητα του μυαλούε νός ψυχρού εκτελεστή. Όταν μάλιστα ο κατ’ ευφημισμό ’’άνθρωπος’’ στην προκειμένη περίπτωση, δεν διστάζει και δεν πτοείται ούτε μπροστά στα παρακλητικά μάτια της γυναίκας του την ώρα του βασανιστικού πνιγμού, ούτε μετά το φόνο όταν παραπλανητικά την αποκαλεί λατρευτή μάνα του παιδιού τους, ακόμα και στο εξ ίσου έκπληκτο και ικετευτικό βλέμμα του μικρού κουταβιού, θύμα κι αυτό του σατανικού του σχεδίου δεν συγκινείται.
Λέει σχετικά ο ανθρωπιστής (βραβευμένος με Νόμπελ ειρήνης) Δρ ΄Αλμπερτ Σβάϊτσερ: « όποιος έχει μάθει να θεωρεί τη ζωή ενός ζώντος πλάσματος ευτελή, κινδυνεύει να οδηγηθεί σε αντίστοιχα συμπεράσματα για ευτελείς ανθρώπινες ζωές».
Ένας καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Yale των ΗΠΑ σε άρθρο του στο περιοδικό New Yorker υποστηρίζει ότι για όλα τα φρικτά, ντροπιαστικά πράγματα που είμαστε ικανοί να κάνουμε στους άλλους, δεν ευθύνεται ότι τους βλέπουμε σαν αντικείμενα αλλά ακριβώς το ότι εντοπίζουμε πάνω τους, την ανθρώπινη αδυναμία, την υπερβολική ανθρωπιά, μια δυνατότητα ή μια ευκαιρία να ταλαιπωρήσουμε μέχρι εξοντώσεως έναν καλό άνθρωπο.
Πολύ νωρίτερα ο Πλούταρχος μας είχε πει ότι «δεν υπάρχει θηρίο αγριότερο από τον άνθρωπο, όταν έχει δύναμη ίση με το πάθος του». Ο δε Όμηρος είχε επισημάνει: « δεν υπάρχει κανένα ζωντανό πλάσμα που αναπνέει ή έρπει στη γη, που είναι πιο άθλιο από τον άνθρωπο».
Και φυσικά δεν μιλούν για τον άνθρωπο με αξίες, αρετή και αγάπη, απλά φωτογραφίζουν τον σημερινό κυνικό, χωρίς οίκτο και ανθρωπιά αδίστακτο δολοφόνο. Αυτόν που η σκληρότητά του άγγιξε την κτηνωδία, η βαναυσότητά του την αγριότητα της ζούγκλας, αυτόν που μετά το φονικό έφτιαξε ένα ευφάνταστο και νοσηρό σενάριο, που θα μπορούσε να γίνει ταινία με πολλές αξιώσεις πρωτοτυπίας, ευρηματικής σκηνοθεσίας και διαβολικής επινόησης.
Πολύ εύστοχα ο Μενέλαος Λουντέμης στο βιβλίο του ΄΄ Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος΄΄ γράφει:
« Η πρώτη κραυγή του ανθρώπου είναι κλάμα. Από και πέρα οι άνθρωποι παραμένουν άνθρωποι και κλαίνε ή γίνονται τέρατα και κάνουν τους άλλους να κλαίνε».
Και επειδή θα έρθει κάποτε και η ώρα της δικαιοσύνης και τα διάφορα ελαφρυντικά θ’ αρχίσουν να προβάλλονται εντεύθεν και εκείθεν, θα ήθελα τελειώνοντας να υπογραμμίσω τρία πράγματα:
1ον. Η ύπαρξη ενός παιδιού - θα πουν κάποιοι - που θα μεγαλώνει χωρίς γονείς και επομένως η σμίκρυνση της ποινής του πατέρα θα έδινε την ευκαιρία στο κοριτσάκι που μόλις θα έχει κλείσει την εφηβεία να τον έχει δίπλα του πριν ενηλικιωθεί, ο Θέογνις ο Μεγαρεύς (εκ Μεγάρων ελεγειακός ποιητής)έχει πει χαρακτηριστικά: «από καλό άνθρωπο, μπορείς να κάνεις έναν κακό. Μα ποιος θα μπορέσει από έναν κακό να κάνει έναν άνθρωπο ενάρετο;» 2ον. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο Ιμμάνουελ Κάντ, «αυτός που μεταμορφώνεται σε σκουλήκι, δεν πρέπει έπειτα να παραπονείται γι΄αυτόν που τον ποδοπατά.
Και 3ον (για να ελαφρύνουμε λίγο την ατμόσφαιρα) θα παραθέσω ένα εύστοχο ειρωνικό αλλά καυστικό σχόλιο από το twitter : «εντάξει παιδιά φόνο έκανε, δεν χρωστάει λεφτά για να πάει ισόβια».
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής είναι Εκπαιδευτικός από την Κόρινθο.
Αφήστε ένα σχόλιο