Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ (Φ. 1938)
Του Περικλή Καπνιστή*
Αγαπητοί αναγνώστες, τον Ιούλιο του 2019 έγραψα ένα κείμενο το οποίο θεωρώ τρόπον τινά προφητικό αλλά δεν δημοσίευσα ποτέ (όπως και πολλά άλλα) , αποσπάσματα του οποίου κρίνω σκόπιμο να ανασύρω με αφορμή το τραγικό «μπλακάουτ» της Ισπανίας. Γιατί δεν χρειάστηκαν παρά λίγα μόνο δευτερόλεπτα για να βυθιστεί μια μεγάλη χώρα και κάποιες γειτονικές της περιοχές στο χάος, να επικρατήσει πανικός, να παραλύσουν συγκοινωνίες, τηλεπικοινωνίες, ενεργειακές υποδομές, τραπεζικές και ηλεκτρονικές συναλλαγές, να διακοπούν ρεύμα και ύδρευση, να μη λειτουργούν ΑΤΜ, βενζινάδικα, τροφοδοσία κλπ. Με λίγα λόγια ένας ενεργειακός Αρμαγεδών εν έτει 2025, σ’ έναν κόσμο που υποτίθεται ότι λόγω τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης καλπάζει προς την τελειότητα, όπως φαίνεται όμως, ενώ μεγαλώσαμε τους δρόμους και τις κατοικίες, σμικρύναμε τις αντιλήψεις και τις οικογένεις, πολλαπλασιάσαμε τα πτυχία και τους ειδικούς, γιγαντώσαμε τη γνώση και τις περιουσίες αλλά λιγοστέψαμε τη λογική, την κρίση και τις αξίες, Αντί του ευ ζην, πετύχαμε το επί πλέον ζην, βελτιώσαμε την διατροφή και χάσαμε το συναίσθημα, κάναμε άλματα στο φαίνεσθαι και ξεχάσαμε το είναι.
Ας δούμε λοιπόν τί έγραφα το 2019 για τον σύγχρονο, τεχνολογικά εξοπλισμένο κόσμο μας: «Λίγο πριν κλείσει η 2η δεκαετία του 21ου αιώνα, βρίσκει τον άνθρωπο σκαρφαλωμένο στην κορυφή του πανύψηλου πύργου που ο τεχνολογικός του θρίαμβος έχει στήσει, ατενίζει μαγεμένος τα επιτεύγματά του και απορεί. Αναρωτιέται και προβληματίζεται, νιώθει εγκλωβισμένος σ’ όσα έφτιαξε, φοβάται το ύψος γιατί δεν έχει φτερά, τρελαίνεται στη σκέψη ότι τα όσα πολλά δημιούργησε για την άνεσή του αποδεικνύονται λίγα για το πνεύμα του, που παραμένει ανικανοποίητο , μια και τίποτα ή πολύ λίγα έκανε γι’ αυτό.
Τρέχει κι ερευνά άλλους πλανήτες πριν ακόμα εξερευνήσει τον εαυτό του, αναζητά χίμαιρες που θα γεμίσουν τα μεγάλα κενά που ο ίδιος δημιούργησε μέσα του, ζητά απεγνωσμένα τη γνώση παίρνοντας λάθος μονοπάτια, γιατί το σκοτάδι της ψυχής του δεν τον αφήνει να δει τις φωτισμένες λεωφόρους που βρίσκονται δίπλα του.
Έχασε την πίστη του και μαζί την ελπίδα, έστησε πολέμους και θερίζει νεκρούς, βίασε τη φύση και γεύεται την εκδίκησή της, γέμισε τα σοκάκια και τα σχολειά με ναρκωτικά κι αργοπεθαίνει μαζί τους, έχασε τις αξίες της ζωής και βαυκαλίζεται αναζητώντας μάταια θαλπωρή και ζεστασιά στην μηχανοποιημένη κοινωνία, έφτιαξε κομπιούτερ να τον υπηρετούν μα δεν έβαλε στη μνήμη τους συναισθήματα για τις ατέλειωτες ώρες που περνάει μαζί τους. Όπως είπε κι ο μεγάλος Αϊνστάιν, «η εποχή μας είναι η εποχή των μεγάλων μέσων και των συγκεχυμένων σκοπών».
Στις μέρες μας θεσμοί όπως ο γάμος και η οικογένεια έχασαν την αξία τους, καθώς η ανηθικότητα γιγαντώθηκε, οι εξωσυζυγικές σχέσεις έγιναν της μόδας, ο σεβασμός χάθηκε, η δικαιοσύνη παραπαίει. Μας έλειψε η καλοσύνη, η απλότητα και προπαντός η αγάπη.
Ο άνθρωπος έγινε εγωκεντρικός και άφιλος, ίσως για να δικαιώσει την απόλυτη ταύτιση του με τη μηχανή την οποία υπηρετεί και αντιστρόφως. «Αντί να πάρει τα χρώματα και τα πινέλα που του έδωσε ο Θεός για να ζωγραφίσει τον παράδεισό του και να μπει, αυτός ζωγράφισε μια κόλαση στην οποία καταδίκασε τη ζωή του», όπως τόσο εύστοχα είπε ο Ν. Καζαντζάκης.
Χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί τεράστια κονδύλια στη δημιουργία νέων οπλικών συστημάτων , δημιουργώντας πραγματικά τεχνολογικά θαύματα σ’ αυτό τον τομέα, ενώ μπορούσε με μέρος μόνο αυτών των χρημάτων να εξασφαλίσει στέγη, τροφή και υγεία στα
παιδιά του τρίτου κόσμου, που πεθαίνουν αβοήθητα με την απορία χαραγμένη στο γεμάτο ικεσία βλέμμα τους , όπως και στις στρατιές των προσφύγων πολέμου που στοιβάζονται και σαρδελοποιούνται σε χώρες σαν τη δική μας.Γιγαντώθηκε η ευημερία των αριθμών και η πτωχεία των ανθρώπων, πλημμύρισε ο κόσμος ηλεκτρονικά υπερμέσα που θα τον υπηρετούσαν και θα βελτίωναν την ποιότητα της ζωής του και τα περισσότερα απ’ αυτά χρησιμοποιούνται σε οπλικούς ανταγωνισμούς και εκσυγχρονισμό των μηχανών του πολέμου. Γιόμισε ο ουρανός drones ,δορυφόρους και διαστημόπλοια που σε λίγο θα είναι περισσότερα κι απ’ τ’ αστέρια, πάντα για το καλό μας όπως μας λέν Έτσι παρασυρμένοι και θαμπωμένοι από τη λάμψη των τεχνικών επιτευγμάτων της σημερινής εποχής, κλειστήκαμε στον εαυτό μας και δεν βλέπουμε γύρω μας, χάσαμε τη μνήμη μας και δεν κοιτάζουμε το παρελθόν και φυσικά … δεν μπορούμε να έχουμε μέλλον».
Μήπως είχα άδικο τότε που έγραφα αυτές τις σκέψεις, μήπως υπερέβαλα, ή μήπως το τραγικό συμβάν της Ισπανίας μας μας προσγειώνει στην αλήθεια και την ωμή πραγματικότητα; Νομίζω πως τα λόγια του ιερού Αυγουστίνου μάλλον με δικαιώνουν καθώς είπε: «Η αλήθεια μοιάζει με το λιοντάρι. Δεν χρειάζεται να την υπερασπιστείς. Άφησέ την ελεύθερη, θα υπερασπιστεί μόνη της τον εαυτό της».
Ας δούμε λοιπόν τί έγραφα το 2019 για τον σύγχρονο, τεχνολογικά εξοπλισμένο κόσμο μας: «Λίγο πριν κλείσει η 2η δεκαετία του 21ου αιώνα, βρίσκει τον άνθρωπο σκαρφαλωμένο στην κορυφή του πανύψηλου πύργου που ο τεχνολογικός του θρίαμβος έχει στήσει, ατενίζει μαγεμένος τα επιτεύγματά του και απορεί. Αναρωτιέται και προβληματίζεται, νιώθει εγκλωβισμένος σ’ όσα έφτιαξε, φοβάται το ύψος γιατί δεν έχει φτερά, τρελαίνεται στη σκέψη ότι τα όσα πολλά δημιούργησε για την άνεσή του αποδεικνύονται λίγα για το πνεύμα του, που παραμένει ανικανοποίητο , μια και τίποτα ή πολύ λίγα έκανε γι’ αυτό.
Τρέχει κι ερευνά άλλους πλανήτες πριν ακόμα εξερευνήσει τον εαυτό του, αναζητά χίμαιρες που θα γεμίσουν τα μεγάλα κενά που ο ίδιος δημιούργησε μέσα του, ζητά απεγνωσμένα τη γνώση παίρνοντας λάθος μονοπάτια, γιατί το σκοτάδι της ψυχής του δεν τον αφήνει να δει τις φωτισμένες λεωφόρους που βρίσκονται δίπλα του.
Έχασε την πίστη του και μαζί την ελπίδα, έστησε πολέμους και θερίζει νεκρούς, βίασε τη φύση και γεύεται την εκδίκησή της, γέμισε τα σοκάκια και τα σχολειά με ναρκωτικά κι αργοπεθαίνει μαζί τους, έχασε τις αξίες της ζωής και βαυκαλίζεται αναζητώντας μάταια θαλπωρή και ζεστασιά στην μηχανοποιημένη κοινωνία, έφτιαξε κομπιούτερ να τον υπηρετούν μα δεν έβαλε στη μνήμη τους συναισθήματα για τις ατέλειωτες ώρες που περνάει μαζί τους. Όπως είπε κι ο μεγάλος Αϊνστάιν, «η εποχή μας είναι η εποχή των μεγάλων μέσων και των συγκεχυμένων σκοπών».
Στις μέρες μας θεσμοί όπως ο γάμος και η οικογένεια έχασαν την αξία τους, καθώς η ανηθικότητα γιγαντώθηκε, οι εξωσυζυγικές σχέσεις έγιναν της μόδας, ο σεβασμός χάθηκε, η δικαιοσύνη παραπαίει. Μας έλειψε η καλοσύνη, η απλότητα και προπαντός η αγάπη.
Ο άνθρωπος έγινε εγωκεντρικός και άφιλος, ίσως για να δικαιώσει την απόλυτη ταύτιση του με τη μηχανή την οποία υπηρετεί και αντιστρόφως. «Αντί να πάρει τα χρώματα και τα πινέλα που του έδωσε ο Θεός για να ζωγραφίσει τον παράδεισό του και να μπει, αυτός ζωγράφισε μια κόλαση στην οποία καταδίκασε τη ζωή του», όπως τόσο εύστοχα είπε ο Ν. Καζαντζάκης.
Χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί τεράστια κονδύλια στη δημιουργία νέων οπλικών συστημάτων , δημιουργώντας πραγματικά τεχνολογικά θαύματα σ’ αυτό τον τομέα, ενώ μπορούσε με μέρος μόνο αυτών των χρημάτων να εξασφαλίσει στέγη, τροφή και υγεία στα
παιδιά του τρίτου κόσμου, που πεθαίνουν αβοήθητα με την απορία χαραγμένη στο γεμάτο ικεσία βλέμμα τους , όπως και στις στρατιές των προσφύγων πολέμου που στοιβάζονται και σαρδελοποιούνται σε χώρες σαν τη δική μας.Γιγαντώθηκε η ευημερία των αριθμών και η πτωχεία των ανθρώπων, πλημμύρισε ο κόσμος ηλεκτρονικά υπερμέσα που θα τον υπηρετούσαν και θα βελτίωναν την ποιότητα της ζωής του και τα περισσότερα απ’ αυτά χρησιμοποιούνται σε οπλικούς ανταγωνισμούς και εκσυγχρονισμό των μηχανών του πολέμου. Γιόμισε ο ουρανός drones ,δορυφόρους και διαστημόπλοια που σε λίγο θα είναι περισσότερα κι απ’ τ’ αστέρια, πάντα για το καλό μας όπως μας λέν Έτσι παρασυρμένοι και θαμπωμένοι από τη λάμψη των τεχνικών επιτευγμάτων της σημερινής εποχής, κλειστήκαμε στον εαυτό μας και δεν βλέπουμε γύρω μας, χάσαμε τη μνήμη μας και δεν κοιτάζουμε το παρελθόν και φυσικά … δεν μπορούμε να έχουμε μέλλον».
Μήπως είχα άδικο τότε που έγραφα αυτές τις σκέψεις, μήπως υπερέβαλα, ή μήπως το τραγικό συμβάν της Ισπανίας μας μας προσγειώνει στην αλήθεια και την ωμή πραγματικότητα; Νομίζω πως τα λόγια του ιερού Αυγουστίνου μάλλον με δικαιώνουν καθώς είπε: «Η αλήθεια μοιάζει με το λιοντάρι. Δεν χρειάζεται να την υπερασπιστείς. Άφησέ την ελεύθερη, θα υπερασπιστεί μόνη της τον εαυτό της».
*Ο Περικλής Καπνιστής, είναι εκπαιδευτικός από την Κόρινθο
Αφήστε ένα σχόλιο