ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ (Φ. 1937)

 

Τέχνη καὶ ἐλευθερία

 

14 Απριλίου, 2025

«Ἡ τέχνη καὶ ἡ φιλοσοφία ἢ εἶναι ἐλεύθερες ἢ ἁπλῶς δὲν ὑπάρχουν». Τὸν ἐντυπωσιακὸ αὐτὸ λόγο τόνισαν ἰδιαίτερα τὰ μέσα ἐνημερώσεως στὰ τέλη τοῦ περασμένου Μαρτίου. Πρόκειται γιὰ φράση ποὺ ἀνέφερε ὁ λογοτέχνης κ. Παντελῆς Μπουκάλας στὸν λόγο του κατὰ τὴν παραλαβὴ τοῦ «Μεγάλου Βραβείου Γραμμάτων» ποὺ τοῦ ἀπονεμήθηκε, στὸ πλαίσιο τῆς τελετῆς ἀπονομῆς τῶν Κρατικῶν Λογοτεχνικῶν Βραβείων 2024.

Ὁ κ. Μπουκάλας εἶναι ποιητής, κριτικός, μεταφραστής, θεατρικὸς συγγραφέας, ἐπιμελητὴς ἐκδόσεων, δοκιμιογράφος, ἐρευνητὴς τῆς δημοτικῆς ποιήσεως καὶ ἄλλα ἀκόμη. Ὁπότε, κατὰ κοινὴ ὁμολογία, δικαίως ἔτυχε αὐτῆς τῆς τιμῆς.

Τὸ Βραβεῖο τοῦ τὸ παρέδωσε ἡ ἴδια ἡ Ὑπουργὸς Πολιτισμοῦ κ. Λίνα Μενδώνη σὲ εἰδικὸ χῶρο τῆς Ἐθνικῆς Πινακοθήκης, ὅπου στὶς 27 Μαρτίου ἔγινε ἡ σχετικὴ τελετή. Ἴσως γι᾿ αὐτὸν τὸν λόγο ὁ βραβευμένος συγγραφέας ἐπέλεξε ν᾿ ἀναφερθεῖ μὲ τὴν ὁμιλία του στὰ γεγονότα ποὺ εἶχαν λάβει χώρα στὴν Ἐθνικὴ Πινακοθήκη, ἐξαιτίας τῆς προβολῆς τῶν βλάσφημων γιὰ τὴν πίστη μας ἔργων κάποιου καλλιτέχνη καὶ τῆς ἀντιδράσεως ἑνὸς βουλευτή.

Τὰ τρία τέταρτα τῆς ὁμιλίας του ἀφιερώθηκαν σ᾿ αὐτὸ τὸ θέμα, ἐκεῖ δὲ ἀνέφερε καὶ τὸ σχετικὸ ἀπόσπασμα ποὺ προτάξαμε. Ὁ λόγος του ὡστόσο διακατέχεται ἀπὸ ἐμφανὲς ἀντιχριστιανικὸ πνεῦμα, γι᾿ αὐτὸ καὶ υἱοθετεῖ ἀβασάνιστα τὴ διογκωμένη παραμυθολογία τῶν εἰδωλολατρῶν, παλαιῶν καὶ νέων, περὶ τῶν χριστιανῶν ποὺ δῆθεν «κατερείπωναν ναοὺς καὶ γκρέμιζαν ἀγάλματα». Παραθέτει ἀκόμη ἀποσπάσματα δημοτικῶν τραγουδιῶν ποὺ διέπονται ἀπό, κατὰ τὴ γνώμη του, ἀσεβὲς πνεῦμα, προκειμένου νὰ στηρίξει τὴν ἀντίληψή του ὅτι κακῶς ὑπῆρξε ἀντίδραση γιὰ τὰ βλάσφημα ἔργα ποὺ ἐκτέθηκαν στὴν Ἐθνικὴ Πινακοθήκη.

Ὅμως ὁ κ. Μπουκάλας διέπραξε λάθος σοβαρό, ποὺ ἀκυρώνει ὅλη τὴν ἐπιχειρηματολογία του. Παρέτρεξε δηλαδὴ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἀντίδραση ἐκδηλώθηκε ὄχι γιὰ τὰ ἴδια τὰ βλάσφημα ἔργα (ποὺ τέτοια δημιουργοῦνται πολλά, ὅπως καὶ οἱ γελοιογραφίες τῶν σκιτσογράφων ποὺ ἀνέφερε), ἀλλὰ γιὰ τὸ ὅτι αὐτὰ τὰ ἔργα ἐκτέθηκαν στὴν «ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ».

Τὴν κατεδάφιση τῆς ἐπιχειρηματολογίας του τὴν ἔλαβε ὁ κ. Μπουκάλας πολὺ σύν­τομα. Μόλις μία ἑβδομάδα ἀργότερα, στὶς 2 Ἀπριλίου, τὸ Κεντρικὸ Ἀρχαιολογικὸ Συμβούλιο καὶ ἡ κ. Μενδώνη ἀρνήθηκαν νὰ ἐπιτρέψουν στὸν διεθνοῦς φήμης σκηνοθέτη κ. Λάνθιμο νὰ γυρίσει τὸ τελευταῖο τμῆμα τῆς νέας του ταινίας «Bugonia» στὴν Ἀκρόπολη. Προφανῶς γιὰ νὰ μὴν «βεβηλωθεῖ» ὁ ἱερὸς βράχος ἀπὸ τὴν ταινία.

Ποῦ πῆγε ἐδῶ ἡ τέχνη, κ. Μπουκάλα; Ἀλλά, βέβαια, ὁ βράχος τῆς Ἀκροπόλεως ὑπερβαίνει σὲ ἱερότητα τὴν πίστη μας· ἔτσι δὲν εἶναι;

Πόση πιὰ ὑποκρισία σ᾿ αὐτὸν τὸν ταλαίπωρο τόπο!