ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ (Φ. 1924)

Ἡ παράδοξη ἐμμονὴ τοῦ Πατριάρχου

13 Ιανουαρίου, 2025

Ἀπορία καὶ περίσκεψη δημιουργεῖ ἡ ἐμμονὴ τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου νὰ χρησιμοποιήσει τὴν κατὰ τὸ ἔτος 2025 σύμπτωση ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς ἑτερόδοξους Χριστιανοὺς τῆς Δύσεως, ὡς ἀφετηρία γιὰ καθιέρωση στὸ ἑξῆς κοινῆς ἡμερομηνίας τῆς ἑορτῆς ἐπὶ τῇ βάσει, κατὰ τὰ λεγόμενά του, τοῦ Ὀρθόδοξου ἑορτολογίου.

Ὁ Πατριάρχης σημείωσε ὅτι δὲν θὰ πρόκειται γιὰ συλλειτουργία, διότι δὲν ὑπῆρξε συμφωνία στὸν Θεολογικὸ Διάλογο, ἀλλὰ γιὰ κοινὸ ἑορτασμό, ὅπως γίνεται μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων. «Δὲν νοεῖται καὶ εἶναι ἀπαράδεκτο νὰ ἐξακολουθοῦμε σήμερα, εἰς τὰς ἀρχὰς τοῦ 21ου αἰῶνος, νὰ ζοῦμε μὲ φανατισμούς, μικροψυχία καὶ προκαταλήψεις. Ὁ Θεός μας εἶναι Θεὸς τῆς ἀγάπης. Καὶ ἂν ἀκόμη ἔγιναν λάθη εἰς τὸ παρελθόν, αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι ἐμεῖς πρέπει νὰ τὰ διαιωνίζουμε», πρόσθεσε ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης.

Μὲ ὅλο τὸν σεβασμό, εἶναι μεγάλο λάθος μιὰ τέτοια ἀντίληψη. Ἡ προσήλωση στὴν παράδοση δὲν εἶναι οὔτε φανατισμός, οὔτε μικροψυχία, οὔτε προκατάληψη. Εἶναι διαφύλαξη τῆς Ἀποστολικῆς καὶ Ἁγιοπατερικῆς κληρονομιᾶς. Ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης ὁμολόγησε ὅτι δὲν ὑπῆρξε συμφωνία στὸν Θεολογικὸ Διάλογο. Καὶ δὲν ὑπῆρξε συμφωνία, διότι, ὅταν ὁ Διάλογος ἔφθασε στὰ σοβαρὰ θέματα, δηλαδὴ στὴν καίρια δογματικὴ ἐκτροπὴ τῶν δυτικῶν περὶ ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ» (τὸ γνωστὸ Filioque) καὶ στὸ θέμα τοῦ «πρωτείου καὶ ἀλαθήτου τοῦ πάπα», ὁ Διάλογος συνάντησε χάλκινο τεῖχος ἀπὸ πλευρᾶς τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ. Ἡ καινοφανὴς καὶ ἀπαράδεκτη θεωρία τοῦ ἀείμνηστου Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου Ζηζιούλα, μὲ τὴν ὁποία ἐπιδίωκε νὰ κάνει δεκτὸ τὸ παπικὸ πρωτεῖο ὡς στοιχεῖο τοῦ προεστῶτος τῆς θείας Εὐχαριστίας, ἀπορρίφθηκε μὲ ἀπόλυτο τρόπο ἀπὸ τοὺς παπικοὺς θεολόγους. Γι᾿ αὐτοὺς ἦταν ἀδιανόητο νὰ ἀρνηθοῦν τὴ θεωρία περὶ πρωτείου τοῦ πάπα ὡς δῆθεν διαδόχου τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὸ βασικὸ θεμέλιο τοῦ παπικοῦ οἰκοδομήματος. Ἐκεῖ ὁ Διάλογος οὐσιαστικὰ τελείωσε.

Τὸ γνωρίζει πολὺ καλὰ αὐτὸ ὁ Παναγιώτατος καὶ τὸ ὁμολόγησε. Τὸ εἶπε, βέβαια, ὅσο πιὸ ἤπια μποροῦσε· ὅτι «παρὰ τὴν πρόοδον τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου καὶ τὰ σημαντικὰ βήματα ποὺ ἔχουν συντελεσθεῖ», δὲν ὑπῆρξε συμφωνία κοινωνίας. Ἄρα πῶς ἐπιδιώκει τώρα κοινὸ ἑορτασμὸ μὲ ἀμετανόητους καὶ πείσμονες αἱρετικούς;

Κάνει ἐπίσης λόγο ὁ Πατριάρχης γιὰ τὸν ἐπικρατήσαντα μὲ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου ἑορτασμὸ τῶν Χριστουγέννων τὴν ἴδια ἡμέρα μὲ τοὺς ἑτερόδοξους. Παρατρέχει ὅμως κάτι πολὺ σοβαρό: Ἐνῶ ἑορτάζουμε τὴν ἴδια ἡμερομηνία μὲ αὐτοὺς τὰ Χριστούγεννα, δὲν τὰ ἑορτάζουμε ἀπὸ κοινοῦ μὲ ὅλους τοὺς Ὀρθόδοξους. Στὴν μὲν Ἑλλάδα ἔχουμε τὸ τραγικὸ σχίσμα μὲ τοὺς Παλαιοημερολογίτες, γενικότερα δὲ δύο παλαίφατα Πατριαρχεῖα (Ἀντιοχείας καὶ Ἱεροσολύμων) καὶ πολλὲς ἀπὸ τὶς νεότερες Ἐκκλησίες δὲν ἑορτάζουν ἀπὸ κοινοῦ μὲ ἐμᾶς τὰ Χριστούγεννα.

Δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι πρώτιστος στόχος καὶ μέριμνα τοῦ Πατριάρχου ἡ ἐξεύρεση λύσεως στὸ ζήτημα αὐτό; Ἢ καὶ στὸν πρόσφατο διχασμὸ τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας, ὅπου τὰ πράγματα βαίνουν ἀπὸ τὸ κακὸ στὸ χειρότερο, δεδομένου ὅτι διαρκῶς ἔρχονται εἰδήσεις γιὰ βίαιες καταλήψεις Ναῶν καὶ Μονῶν ἀπὸ μέλη τῆς νεοαναγνωρισμένης Ἐκκλησίας; Ἔτσι μιὰ κατακερματισμένη Ὀρθοδοξία ἐπιδιώκει νὰ συμπλεύσει μὲ τοὺς αἱρετικούς;

Γιὰ ἐμᾶς ἡ ἐπιδίωξη κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς αἱρετικοὺς τῆς Δύσεως ὄζει, ὅπως ἔγραφε ὁ ἀείμνηστος π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος, «ἀπαισίου θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ» μὲ κατάληξη «τὴν καθιέρωσιν τῆς ἁρμονικῆς καὶ ἀδιαταράκτου συνυπάρξεως ἀληθείας καὶ πλάνης, φωτὸς καὶ σκότους» («Ἐνορία», ἀριθ. 549 / 10-5-1974).

Ἔφερε ἀκόμη ὡς ἐπιχείρημα ὁ Πατριάρχης ὅτι οἱ Ρωμαιοκαθολικοὶ στὴν Ἑλλάδα καθόρισαν τὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα κατὰ τὸ Ὀρθόδοξο ἑορτολόγιο. Ὅμως οἱ πιστοὶ δὲν ἀγνοοῦμε τὰ μέσα ποὺ μεταχειρίζεται ὁ Παπισμὸς γιὰ νὰ ἐξαπατήσει τοὺς Ὀρθόδοξους. Αὐτοὶ δὲν εἶναι ποὺ δημιούργησαν τὴν Οὐνία ὡς «Δούρειο Ἵππο» ἐξαπατήσεως τῶν Ὀρθοδόξων; Τὸ γεγονὸς ὅτι σὲ κάποια φάση τοῦ Διαλόγου, κατόπιν ἀσφυκτικῶν πιέσεων, ἔγινε δεκτὴ καὶ ἡ Οὐνία σ᾿ αὐτόν, δὲν ἀλλάζει τὸν ὕπουλο ἀντορθόδοξο χαρακτήρα της.

Εἶπε ὅμως ὁ Παναγιώτατος καὶ τοῦτο: ὅτι, «καὶ ἂν ἀκόμη ἔγιναν λάθη εἰς τὸ παρελθόν, αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι ἐμεῖς πρέπει νὰ τὰ διαιωνίζουμε». Θέλουμε νὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν ἐννοεῖ πὼς ἔγιναν λάθη καὶ ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ μόνο ἀπὸ τοὺς ἀποστατήσαντες αἱρετικούς. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὄτι ἔκανε καὶ ὁ ἴδιος καὶ οἱ πρὶν ἀπ᾿ αὐτὸν Πατριάρχες μεγάλες κινήσεις γιὰ τὴ διόρθωσή τους μὲ τοὺς Θεολογικοὺς Διαλόγους. Ὅμως ὁ ἴδιος ἀναγνώρισε ὄτι οἱ Διάλογοι δὲν ἔφεραν ἀποτέλεσμα, πράγμα ποὺ σημαίνει ὅτι οἱ αἱρετικοὶ ἐπέμειναν στὶς πλάνες τους.

Ἄρα φαίνεται ὄτι προχωροῦμε τώρα μὲ παράπλευρες ἐνέργειες γιὰ ἕνωση στὴν πράξη μαζί τους; Αὐτὴ δὲν ἦταν ἐξαρχῆς ἡ ἀπαράδεκτη τακτικὴ τοῦ ἀείμνηστου Πατριάρχου Ἀθηναγόρα;