26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1986: Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ φ.1693

Η 26η Απριλίου του 1986 έχει μείνει στην ιστορία ως ημέρα καταστροφής ΤΟΥ ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ

Γράφει και παρουσιάζει ο Θεόδωρος Σαρέλας*

Γύρω στο μεσημέρι της ημέρας εκείνης έγιναν δύο φοβερές εκρήξεις σ΄ έναν αντιδραστήρα στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνομπίλ (Ουκρανία). Αμέσως μετά άρχισε η διαρροή ραδιενεργών στοιχείων στην ατμόσφαιρα και λόγο της υψηλής θερμοκρασίας, αυτά τα σωματίδια εκτοξεύτηκαν σε μεγάλα ύψη 

Οι Σιοβετικοί άρχισαν τότε να ρίχνουν διάφορα υλικά για να καλύψουν τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα Αυτή την αποστολή ανέλαβε ένας πιλότος ελικοπτέρων (ο Ανατολή Γκρισένκο) κι έριξε με ελικόπτερο πάνω από πέντε χιλιάδες τόνους από διάφορα υλικά. Όπως μόλυβδο, αμμοχάλικο, τσιμέντο, ανθρακούχο βάριο κλπ. Έτσι σιγά. σιγά περιορίστηκε η διαφυγή των ραδιενεργών σωματιδίων στην ατμόσφαιρα Μέχρι. όμως. να επιτευχθεί αυτό, χρειάστηκαν πολλές ημέρες επίπονης προσπάθειας και η ζημιά είχε πλέον γίνει. Αμέσως μετά ο (Γκρισένκο) αρρώστησε από λευχαιμία και μετά από λίγα χρόνια πέθανε. Δυστυχώς κανένας δε θυμάται πλέον αυτόν τον ήρωα, που θυσίασε τη ζωή του για το καλό της ανθρωπότητας!!! Το ραδιενεργό νέφος που δημιουργήθηκε όλες εκείνες τις μέρες, εξαπλώθηκε σ όλη την Ευρώπη και μια βδομάδα αργότερα έφτασε στη χώρα μας. Τότε δυστυχώς έβρεξe και η βροχή κατέβασε όλη σχεδόν τη ραδιενεργό σκόνη, στην επιφάνεια τις γης. 

Να σημειωθεί πως αυτό συνέβη αρχές Μαίου και κατά συνέπεια η φύση στην χώρα μας ήταν ολάνθιστη. Η ραδιενέργεια, λοιπόν, πέρασε σ’ όλη τη διατροφική αλυσίδα. Κυρίως όμως στα κηπευτικά αλλά και στο μέλι λόγο της μεγάλης ανθοφορίας την εποχή εκείνη. 

Το κυριότερο ραδιενεργό στοιχείο ήταν το (Ιώδιο), το οποίο έχει μόλις οκτώ ημέρες ημιζωής και κατά συνέπεια μέσο σε τρις μήνες περίπου, εξαντλείται πλήρως η ραδιενεργή του δράση. 

Μ’ αυτήν τη δικαιολογία οι βιομήχανοι σ’ όλη την Ευρώπη αλλά και στον τόπο μας αντί να καταστρέψουν τα διάφορα μολυσμένα προϊόντα τα τυποποίησαν. Στη συνέχεια τα πλάσαραν στην αγορά, σαν να μην είχε συμβεί απολύτως τίποτα. Δεν ήταν φυσικά μόνο το (Ιώδιο) αλλά κι άλλα ραδιενεργά στοιχεία όπως το (Κέσο), που έχει διάρκεια ημιζωής πάνω από τριάντα χρόνια. Αστό μπορεί να επικαθήσει στον ανθρώπινο σκελετό όπως το (Ασβέστιο) και να ακτινοβολεί για αρκετές δεκαετίες ακόμη. 

Οι τραγικές συνέπειες απ’ αυτό το γεγονός στην περιοχή του Τσερνομπίλ ήταν άμεσες, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο αργές και θα διαιωνίζονται για πολύ καιρό ακόμη. Πολλοί άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας αυτού του συμβάντος από διάφορες μορφές καρκίνου κα φυσικά θα πεθάνουν κι άλλοι στο προσεχές μέλλον. 

Η ραδιενέργεια εκτός των άλλων, προσβάλει το γενετικό σύστημα κα μπορεί να προκαλέσει στείρωση σε νέα ζευγάρια ή παραμορφώσεις στα έμβρυα όντα 

Οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης αλλά και η βόρειος Ελλάδα είχαν δεχθεί τότε σημαντικές ποσότητες ραδιενέργειας. Αυτό έχει διατυπωθεί επίσημα και σε χάρτες της εποχής εκείνης. αλλά κατόπιν ξεχάστηκαν και κανένας δεν τους θυμάται πλέον. 

Ας μην εκπλήσσονται, λοιπόν, κάποιοι που τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αυξηθεί δραματικά διάφορες μορφές καρκίνου τόσο στη χώρα μας όσο και αλλού. 

Φυσικά υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που συμβάλουν στη δημιουργία καρκινικών κυττάρων, αλλά η ραδιενέργεια κατέχει πρωτεύοντα ρόλο. Στην περιοχή της Μεσσηνίας το ραδιενεργό νέφος ήταν περιορισμένο κι αν δεν έβρεχε τις ημέρες εκείνες, δε θα υπήρχε σχεδόν κανένα πρόβλημα. Φάγαμε, όμως, τρόφιμα που προήρχοντο από άλλα μέρη και αυτά ήταν αρκετά επιβαρυμένα. 

Για παράδειγμα το σιτάρι που καταναλώνει η χώρα μας ετησίως, προέρχεται κυρίως από τη βόρειο Ελλάδα. Αυτό, λοιπόν, που μαζεύτηκε εκείνη τη χρονιά είχε τριπλάσια ποσότητα ραδιενέργειας από την μέγιστη επιτρεπτή και έπρεπε να καταστραφεί Δυστυχώς το καταναλώσαμε όλο υπό μορφή ψωμιού, ζυμαρικών, μπισκότων, ζωοτροφών κλπ. Να σημειωθεί πως την εποχή εκείνη λειτουργούσε ακόμη ο μύλος στο λιμάνι τις Καλαμάτας και το σιτάρι που επεξεργάστηκε εκείνης της σοδειάς, ήταν αρκετά επιβαρυμένο. 

Όπως είπαν τότε οι αρμόδιοι τότε η χώρα μας δεν άντεχε να σηκώσει το οικονομικό κόστος και να καταστρέψει τριακόσιες χιλιάδες τόνους σιτάρι. - Φυσικά δεν ήταν μόνο αυτό αλλά και χιλιάδες τόνοι κατεψυγμένων προϊόντων, που είχαν μολυνθεί από ραδιενέργεια Αυτά πέρασαν από το πάτο μας και καταναλώθηκαν αδιακρίτως από μικρούς κα μεγάλους. 

Αυτό έγινε όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε πολλά άλλα κράτη της γηραιάς ηπείρου θυσίασαν δηλαδή οι αρμόδια την υγεία του λαού απέναντι στο οικονομικό κέρδος των διαφόρων πολυεθνικών. Εκτός όμως απ’ αυτό το γεγονός που ήταν τυχαίο, από τότε κι έπεσα κάποιοι ανεγκέφαλοι χρησιμοποίησαν κατά καιρούς ραδιενεργά υλικά για πολεμικούς σκοπούς. 

Έφτιαξαν δηλαδή βλήματα από απεμπλουτισμένο (Ουράνιο) και τα έριξαν στα πεδία των μαχών. Αυτοί οι «κύριοι- εγκληματούν εσκεμμένα απέναντι στην ανθρωπότητα και δυστυχώς δε λογοδοτούν πουθενά. Αυτό έγινε κατά κόρον στην περιοχή των Βαλκανίων, κατά τη διάρκεια του πολέμου με την πρώην Γιουγκοσλαβία. Χιλιάδες βλήματα τέτοιου τύπου έπεσαν στην γύρω περιοχή, που μόλυναν και θα μολύνουν γιά αιώνες ακόμη όχι μόνο την επιφάνεια του εδάφους αλλά και τον υδροφόρο ορίζοντα. 

Κάποια, μάλιστα απ’ αυτά έπεσαν και στην Αδριατική θάλασσα. Στη συνέχεια τα έφερναν στην επιφάνεια οι πολλοί ψαράδες με τα δίχτυα τους, μαζί με τα ψάρια που ψάρευαν και θα έτρωγε ο κόσμος. 

Το ίδιο έκαναν κατόπιν και σ΄άλλα μέρη, όπως στον πόλεμο με το Ιράκ, όπου έριξαν γύρω στο ένα εκατομμύριο βλήματα τέτοιου τύπου. Όλα αυτά είναι καταγεγραμμένα στο διεθνή τύπο και δεν χωρούν καμία αμφιβολία. 

Να σημειωθεί δε, πως εκατοντάδες στρατιώτες που συμμετείχαν σ’ αυτές τις πολεμικές επιχειρήσεις, δεν σκοτώθηκαν από κάποιο βλήμα στα πεδία των μαχών και γύρισαν πίσω στο σπίτι τους σώοι. Πέθαναν όμως αμέσως μετά από διάφορες μορφές καρκίνου. 

Η επέτειος λοιπόν του Τσερνομπίλ μπορεί να ξεχάστηκε από την πλειονότητα του κόσμου, η ραδιενέργεια όμως δεν ξεχνάει ποτέ απ’ όπου κι αν προέρχεται.

Δημήτρης Ν. Μπουσούνης: bussunis@gmail.com : Ο γράφων την εποχή εκείνη συνεργαζόταν με το πανεπιστήμιο που είχε σπουδάσει στην Ιταλία κι έκανε μετρήσεις της ραδιενέργειας σε διάφορες τοποθεσίες της περιοχές μας Οι συνάδελφοι εκεί είχαν αναλάβει την καταμέτρηση της ραδιενέργειας στα τρόφιμα απ’ όλες τις περιοχές της Ιταλίας. Μέσα σ’ αυτά, λοιπόν, έκαναν αναλύσεις και σε δείγματα τροφίμων που έστειλα από το νομό μας 

*Ο κ. Θεόδωρος Σαρέλας, είναι κειμενογράφος, κάτοικος Αγίων Θεοδώρων Κορινθίας.