ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑ! φ.1741
| ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΕΙΑΚΗ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ |
Πασχαλινά Έθιμα και παραδόσεις στην Κορινθία!
 |
Γράφει - Επιμελείται Εύη Κοκκίνου - Κελλάρη* |
Ταυτόχρονα, όμως, το Πάσχα είναι συνυφασμένο και με τη λαϊκή μας παράδοση που θέλει να εορτάζουμε την Άνοιξη ως την Εποχή της Αναγέννησης τόσο της φύσης, όσο και του πνεύματος!
Έτσι όλα πρέπει να είναι καθαρά και η Φύση ανθισμένη, έτοιμη να καρποφορήσει!
Οι πιστοί προετοιμάζονται σωματικά και πνευματικά τηρώντας με ευλάβεια τη νηστεία κατά τη διάρκεια της μεγάλης Σαρακοστής, ενώ το έθιμο θέλει τις νοικοκυρές να καθαρίζουν τα σπίτια, τους κήπους και τις αυλές τους, να ασπρίζουν τις μάντρες τους και τα πεζοδρόμια προετοιμαζόμενοι όλοι για το πιο χαρμόσυνο γεγονός, αυτό της Αναστάσεως του Κυρίου μας!
Πολλά τα έθιμα της περιόδου του Πάσχα ανά την Ελλάδα, δεν λείπουν, όμως, και από την Κορινθία.
Μεγάλη Παρασκευή
Η Μεγάλη Παρασκευή, ημέρα κορύφωσης του Θείου Δράματος με την Αποκαθήλωση του άχραντου σώματος του Ιησού και την ταφή Του, ημέρα απόλυτου πένθους για όλη την Χριστιανοσύνη, είναι και ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας, κατά την οποία οι πιστοί δεν τρώνε ούτε λάδι.
Το πρωί, στις Εκκλησίες, κατά την Αποκαθήλωση, κορίτσια με τριαντάφυλλα σε καλαθάκια στέκονται δίπλα στον Επιτάφιο ραίνοντας το Σώμα Του. Οι προσκυνητές, κυρίως τα παιδιά, περνούν κάτω από τον Επιτάφιο, για να λάβουν τη χάρη Του.
Το βράδυ κατά την περιφορά των Επιταφίων στις πόλεις και στα χωριά ψάλλονται τα εγκώμια, ο θρήνος της Παναγίας, σε κλίμα βαθειάς κατάνυξης «Η ζωή εν τάφω», «Άξιον εστί» και «Αι γενεαί πάσαι». Χαρακτηριστικό είναι το έθιμο, όπου κατά την περιφορά του Επιταφίου σε αρκετά χωριά του Νομού ανάβουν φωτιές. Παλιότερα το έθιμο ήταν ευρύτερα διαδεδομένο, στη Λυκοποριά, στο Ελληνοχώρι, στο Κοκκώνι, στο Βραχάτι, στο Σολωμό, στο Ζευγολατιό, ενώ επιβιώνει στο Ζευγολατιό και στο Χιλιομόδι. Η φωτιά ως καθαρτήρια δύναμη διώχνει τις δυνάμεις του Κακού εξαγνίζοντας και προστατεύοντας τις κοινότητες και τα σπίτια!
 |
| Επιτάφιος στον Ι.Ν. Αγ. Άννης Κορίνθου. |
Το έθιμο που εξακολουθεί να τηρείται στις περισσότερες περιοχές της Κορινθίας είναι το άναμμα «καθαρών» κεριών (φυσικό κερί μέλισσας χωρίς προσθήκη παραφίνης) στα παράθυρα ή στις βεράντες των σπιτιών και θυμιάματος καθ’ όλη την ώρα που περνά ο Επιτάφιος και οι προσκυνητές.
«Με τα κεριά στην κηδεία ομολογούμε την πίστη μας στην Ανάσταση των νεκρών και στη δίκαιη κρίση της ημέρας, όπου όλοι μας θα σταθούμε έναντι του Δίκαιου Κριτή. To λιβάνι ή θυμίαμα είναι ένα από τα τρία δώρα, που προσέφεραν οι τρεις Μάγοι στον Κύριο μας. Συμβολίζει την προσευχή μας που ανέρχεται, όπως ο καπνός ... Όπως, δηλαδή, το λιβάνι συναντάται με το αναμμένο κάρβουνο και δεν μένει εκεί, αλλά αφού θερμανθεί, ανέρχεται προς τα άνω και σκορπίζει την ευωδία του, έτσι και οι ψυχές μας με ζεστή και θερμή πίστη προσευχόμενες, δεν πρέπει να προσκολλώνται στα γήινα υλικά όταν λατρεύουν τον Θεό, αλλά να φτερουγίζουν προς τα άνω, ελεύθερες από τις υλικές μέριμνες. Με την ανάταση του νου και της ψυχής μας, η προσευχή μας γίνεται πιο καθαρή και η κοινωνία μας με τον Θεό περισσότερο ουσιαστική».
Μεγάλο Σάββατο
Σε μερικά χωριά, όπως στο Χιλιομόδι, με το που ακούγεται το «δεύτε λάβετε φως» ανάβουν έξω από την εκκλησία μεγάλη φωτιά με το φως της Αναστάσεως, ενώ το έθιμο των τελευταίων ετών θέλει τους μικρούς «ταραξίες» να ρίχνουν βαρελότα και πυροτεχνήματα απ’άκρη σ’άκρη στις εκκλησίες όλου του νομού, ανταγωνιζόμενη η μία ενορία με την άλλη στον θόρυβο.
Μετά το τέλος της Αναστάσιμης λειτουργίας, όλοι οι πιστοί κρατούν άσβηστες τις λαμπάδες τους, ώστε να φθάσει το Φως της Αναστάσεως στα σπίτια τους. Πριν μπουν στο σπίτι κάνουν το σημάδι του σταυρού με τον καπνό του κεριού πάνω στην πόρτα, ανάβουν το καντήλι που έχουν στα εικονίσματα και φροντίζουν να το διατηρήσουν αναμμένο όσο περισσότερο χρόνο μπορούν.
Κυριακή του Πάσχα
Το έθιμο επιβάλλει ψήσιμο του οβελία στη σούβλα στις αυλές των σπιτιών, στους κοινόχρηστους των πολυκατοικιών ή και στα πεζοδρόμια ακόμη. Παρέες μεγάλες από οικογένειες, φίλους και γείτονες, μικροί, μεγάλοι και μεγαλύτεροι γίνονται ένα, χαίρονται, γλεντούν, αστειεύονται, γελούν, χορεύουν, ΖΟΥΝ!
Ημέρα απόλυτης γιορτής, κεφιού, ΧΑΡΑΣ, ΧΑΡΑΣ ΖΩΗΣ!
Ημέρα ΑΓΑΠΗΣ!
Ημέρα ΣΥΓΧΩΡΕΣΗΣ!
Από τον Θάνατο περνάμε στη Ζωή, ενθυμούμενοι…
Βεβαίως, υπάρχουν και κάποια ξεχωριστά έθιμα στον νομό μας, έθιμα που κρατούν τις ρίζες τους από παλιά και που οι κάτοικοι των χωριών διαιωνίζουν σεβόμενοι την λαϊκή τους παράδοση!
Σοφικό Κορινθίας - Έθιμο του Γιεμ
Το έθιμο του Γιεμ είναι μοναδικό στην Κορινθία. Την Κυριακή, την Δευτέρα και την Τρίτη του Πάσχα στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας στο Σοφικό όλοι οι κάτοικοι της περιοχής τραγουδούν και χορεύουν ενωμένοι σε κύκλο τραγούδια προερχόμενα από την δημοτική παράδοση του τόπου τους. Τραγούδια που μιλούν για την ξενιτιά, τον έρωτα, την σκλαβιά, τον θάνατο και οι ρίζες τους χάνονται στα μονοπάτια της ιστορίας της Σολυγείας. Η συμμετοχή των νέων ανθρώπων κάθε χρόνο είναι και μεγαλύτερη.
To πιο δημοφιλές τραγούδι που λέγεται στο Γιεμ είναι « Ο μαγεμένος στα ξένα ή Εσείς πουλιά του κάμπου». (Πηγή: https://solygeia.blogspot)
Περαχώρα Κορινθίας - Χορός του Γιαρέντη
«Βρε Γιαρέντη Γιαρέντη βρε λεβέντη, σήμερα Χριστός ανέστη τρέμει ο ουρανός να πέσει»…
Με αυτό το δίστιχο ξεκινάει ένα παμπάλαιο και μοναδικό έθιμο, ο χορός του Γιαρέντη, κάθε Δευτέρα του Πάσχα στην Περαχώρα.
Η μοναδικότητα του εθίμου έγκειται στο ότι ο χορός ξεκινάει μέσα στον χώρο των δύο εκκλησιών του χωριού (των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και της Παναγίας), με πρωτοχορευτή τον παπά της κάθε Ενορίας και τους πιστούς ντυμένους με παραδοσιακές στολές. Στην συνέχεια όλοι μαζί σαν σύμβολο αγάπης και ομόνοιας, συναντώνται και χορεύουν στην πλατεία του χωριού. Η προσφώνηση Γιαρέντης αποδίδεται ως τίτλος τιμής σε λεβέντη άνδρα, αντίστοιχο της Νταλιάνας στην γυναίκα. Έξω από την εκκλησία οι κάτοικοι εναποθέτουν καλάθια με αυγά και κουλούρια, για να τα μοιρασθεί το εκκλησίασμα, κυρίως δε αυτοί που λόγω πένθους δεν επιτρέπεται να βάψουν αυγά ή να φτιάξουν κουλούρια ή οι φτωχοί.
Μέσα από το δέσιμο των χορευτών σε κύκλο ενισχύεται η αλληλεγγύη των δύο ενοριών του χωριού και οι δεσμοί των κατοίκων της κοινότητας.
Τα τραγούδια είναι δίστιχα, κυρίως στα αρβανίτικα, αναφέρονται δε στο αναστάσιμο μήνυμα, στην ανθοφορία της φύσης και στην άνοιξη.
Το έθιμο αναβίωσε το 1987 με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Περαχώρας και συνεχίζεται ως και σήμερα αδιάκοπα. (Πηγή: https://laografiko-perachoras.gr)
Πολλά τα έθιμα του Πάσχα και όλα φέρνουν τους ανθρώπους κοντά, σε μία σχέση αλληλεγγύης, αγάπης, φροντίδας, μοιράσματος, σχέση που δύσκολα μπορεί να αναπτυχθεί στον καιρό της πανδημίας και της καραντίνας!
Ευχόμασθε ολόψυχα να τελειώσει σύντομα η μεγάλη δοκιμασία που βιώνουμε και να ανταμώσουμε όλοι με τους αγαπημένους μας!
Καλή Ανάσταση, λαμπρό Πάσχα, με Υγεία, και Αγάπη!
*Η Εύη Κοκκίνου – Κελλάρη είναι Δικηγόρος
Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
Υπεύθυνη Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (DPO)
Δ/νση Γραφείου: Απ. Παύλου 40 – Κόρινθος
Τηλ. 2741084568 & 6944964225
Αφήστε ένα σχόλιο