ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ : Μήπως αυτό με το σεξισμό να το ξανασκεφθούμε ;

Γράφει ο Κώστας Τζαναβάρας *

Ο σεξισμός, είναι μία «κα­ραμέλα», από τις πολλές που πιπιλίζονται αρειμανίως στη Δύση, και ιδίως στην Αμερική. Και φαίνεται αθώα, αλλά εί­ναι επικίνδυνη. Στη χώρα μας, για την ώρα, δεν υπάρχει σαν μείζον ζήτημα, παρά μόνον για χαρακτηρισμούς συμπερι­φορών στο εξωτερικό. Ακόμη και η ποινικοποίηση της σε­ξουαλικής παρενόχλησης σε χώρους εργασίας, με το Νό­μο 3896/2010, πέρασε μάλ­λον απαρατήρητη. 
Αυτή η διαφορά φάσεως, όμως, μας δίνει την ευκαιρία να σκεφθούμε κάπως ψύχραι­μα το ζήτημα. Και προσφέρε­ται για ευρύτερους προβλη­ματισμούς και συλλογισμούς σχετικά με την εθνική μας φυσιογνωμία. 
Ας συσχετίσουμε και την κατάληξη του Μακεδονικού: ο πλανήτης πανηγυρίζει για μία συμφωνία που όχι μόνον έχει αντίθετη τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, αλλά και την κατασυ­κοφαντεί και την εμπαίζει. 
Δεν είναι λίγοι, πάντως, αυτοί που θεωρούν το πρό­βλημα σεξισμός συζητημένο και ληγμένο. Παρότι, οι πε­ρισσότεροι στην Ελλάδα, ού­τε καν ξέρουμε καλά-καλά περί τίνος πρόκειται ακριβώς. Τους φθάνει η ταμπέλα η βο­λική. 
Προτείνω, όθεν, να το πά­ρουμε από την αρχή. 

Τα βασικά 
Σεξισμός, λοιπόν, ορίζε­ται μία προκατάληψη ή διά­κριση σχετικά με το φύλο ε­νός ατόμου. Συνδέεται άμεσα –γράφει η γνωστή Βικιπαίδει­α– με τα στερεότυπα και τους ρόλους των φύλων, και μιλά­ει για την πεποίθηση ότι το έ­να φύλο είναι ανώτερο από το άλλο. Ο ακραίος σεξισμός μπορεί να υποθάλπει την γο­νική αποξένωση, την σεξουα­λική παρενόχληση, το βιασμό και άλλες μορφές βίας. 
Αβίαστα παρατηρεί κανείς τη σύγχυση ως προς τον όρο διάκριση. Δεν γίνεται δηλαδή καμία προσπάθεια να ξεχωρι­σθούν τα οφθαλμοφανή, από τα στερεότυπα που πράγμα­τι είναι αδικαιολόγητα και τε­χνητά. Και αυτή η παράλειψη, δεν είναι καθόλου αθώα. 
Επιτηδείως, εισάγεται και συντηρείται σύγχυση μεταξύ φυσιολογικού και προβλημα­τικού. Έτσι εξασφαλίζεται η σύμπραξη καλοπροαίρετων. Είναι χαρακτηριστική η κατά­ληξη σε κάποιες υπερβολές, του γνωστού κινήματος στο διαδίκτυο #metoo. 

Υπερβολές 
Μέχρις ενός ορίου, το κί­νημα πράγματι αντιδρά σε βαρβαρότητες, υπερασπίζο­ντας αδικημένες. Όταν συ­νυπογράφουν δημοσίως το #metoo, τουτέστιν: «εγώ ε­πίσης», δεν είναι λίγες αυτές που βρίσκουν δίκιο σε οδυνη­ρές περιπέτειες, μέχρι και βι­ασμό. 
Ο πιο διάσημος καταδι­κασθείς του κινήματος, κά­ποιος παραγωγός ταινιών του Hollywood, συνήθιζε να οδη­γεί εκβιαστικά, τις επίδοξες πρωταγωνίστριες ταινιών που χρηματοδοτούσε, στο κρε­βάτι του. Κρεβάτι στο οποίο, αλλιώς, δεν θα πήγαινε μαζί του καμία, ακόμη και για one night stand (σε ελεύθερη α­πόδοση: μιάς νύχτας γνωρι­μία). 
Μέχρι εδώ καλά. Αλλά να και η υπερβολή: Δικαστής, οι­κογενειάρχης, υποψήφιος για το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, κατηγορήθηκε ότι, πριν από 35 χρόνια, σε ένα νεανι­κό πάρτυ, προσπάθησε δυνα­μικά να κάνει σεξ με την –τό­τε νεαρή– καταγγέλλουσα. Χωρίς αποδείξεις, χωρίς μάρ­τυρες. Μόνον αναμνήσεις, κι αυτές θολές. Και χωρίς να κα­ταγγέλλεται καν τελική επι­μονή. 
Τα ερωτήματα προβάλ­λουν έντονα. Τι θα ήταν από­δειξη αθωότητας; Πώς ξεχω­ρίζει κανείς την ταραχή του ε­νόχου από τη δίκαια αγανά­κτηση του αθώου; Ποιός έχει το «βάρος της αποδείξεως»: ο κατηγορούμενος ή η καταγ­γέλλουσα; Τι είναι, εν τέλει, φυσιολογικό να συμβαίνει σε πάρτυ ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια; 

Ανήκουστα 
Στο ίδιο πνεύμα ισοπέδω­σης, είναι και η ανήκουστη προοπτική στη Γαλλία: αντί για όνομα πατέρα και μητέ­ρα, θα αναγράφεται –λέει– ε­πισήμως «γονέας 1» και «γονέ­ας 2». 
Αναρωτιέται κανείς, πρώτα απ’όλα, σχετικά με την προ­βαλλόμενη σκοπιμότητα. Ε­ρώτηση: Με αυτόν τον τρόπο, άραγε, προωθείται κάποια κα­ταπολέμηση ρατσισμού κατά ομόφυλων ζευγαριών; 
Εκτός των άλλων, όμως, αφού συνέλθουμε κι από το σοκ, αξίζει να αναρωτηθού­με: πώς δεν σκέφθηκαν να βάλουν «κηδεμόνας 1» και «κηδεμόνας 2»; Με τη λογι­κή να μην μπαίνει καθόλου η Πολιτεία στα προσωπικά μας. Σωστά; 
Η ωμή απάντηση, τίθεται υπό την κρίση του σφαιρι­κά σκεπτόμενου αναγνώστη: δεν θα προσβαλλόταν έτσι η οικογένεια. Δεν θα έβγαινε ε­κείνος ο φθόνος για τις φυ­σικές μανάδες και τους φυ­σικούς πατεράδες. Για την ό­μορφη φυσική οικογένεια. 


Άποψη 
Κάπως έτσι, με φθονερούς ανεγκέφαλους σε περίοπτες θέσεις δηλαδή, χάνονται τα αυτονόητα. Ας μην κάνουμε, όμως, το ίδιο λάθος. Ας μην καίμε κι εμείς, τα χλωρά μα­ζί με τα ξερά. Ιδού, για τους καλοπροαίρετους, η θετική πρόκληση. 
Η σημερινή κοινωνία, αν το δούμε κι αυτό σφαιρικά, έχει καταφανώς αποτύχει σε αυ­τό που οι Don & Jeanne Elium (“Raising a son”) αναφέρουν ως το κύριο πρόβλημα κάθε κοινωνίας: πώς θα κάνει άν­δρες τα αγόρια της. 
Οι πρωτόγονες κοινωνίες, αναφέρουν, είχαν ήδη καθι­ερώσει τρόπους αναγνώρι­σης του χρόνου κατά τον ο­ποίο το αγόρι εισέρχεται στην εφηβεία. Η εξωτερική ένδει­ξη, πριν καθιερωθούν τα πα­ντοειδή πειθαρχικά συστήμα­τα, ήταν καταφανής: το αγόρι γινόταν ξαφνικά απείθαρχο. 
Σήμερα γνωρίζουμε ό­τι αυτό οφείλεται στην από­τομη αύξηση της εκκρινόμε­νης τεστοστερόνης. Επομέ­νως, θα έπρεπε να προσέχου­με πότε ακριβώς χρειάζεται να αλλάξουμε αμέσως παιδα­γωγική στάση απέναντι στον έφηβο πλέον. 
Για την επιτυχή αντιμετώ­πιση των σχετικών προβλη­μάτων, πιστεύω, αρκεί απλώς να είναι κανείς προϊδεασμέ­νος για την ξαφνική ποιοτική αλλαγή. Ταυτόχρονα, ας έχει υπ’ όψιν του κι αυτό που τε­λείως απλά υποδεικνύει η λα­ϊκή σοφία μας: «άλλος κανείς δεν έκανε, μόνο η Μαρία το Γιάννη»! 


Ερωτήσεις 
Αφού, λοιπόν, κατοχυρώ­σαμε το δικαίωμα των 15χρο­νων να αλλάζουν φύλο, μή­πως να σκεφθούμε λίγο πε­ρισσότερο πώς καταλήγουν τόσα πολλά αγόρια μας να ΘΕΛΟΥΝ να αλλάξουν φύλο; Μήπως να λύσουμε στη ρίζα του το πρόβλημα, και να αφή­σουμε τα πασαλείμματα; Μή­πως, δηλαδή, να γίνουμε και λίγο σκαπανείς; 
Μήπως, παρακάτω, να α­πεγκλωβισθούμε από το τε­χνητό δίλλημα «ισότητα ή α­νισότητα;» Μήπως, πιο πέρα, να δούμε απλά σε τι είμαστε ίσοι, και σε τι ούτε καν θα έ­πρεπε να θέλουμε να είμα­στε ίσοι; 
Πιο κάτω και τέλος: μή­πως, άνοιξη που ‘ρχεται, να ξανασκεφθούμε ό,τι ομορφό­τερο υπήρξε σε αυτό το μά­ταιο κόσμο; Την αρμονία. 

Κόρινθος 3 Μαρτίου 2019 

* Ο κ. Κώστας Τζαναβά­ρας Α.Τ.Μ. – Ε.Μ.Π., σύμβου­λος μηχανικός και μελετη­τής δημοσίων έργων, πάρο­χος γενικών τεχνικών και ε­πιστημονικών συμβουλών, ktzanavaras@otenet.gr.