ΜΕ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ (Φ. 1966)

 

 

 

     Βαγγέλης Δ. Κόκκινος, ο νεότερος *

Τα τρακτέρ της οργής

Βγήκαν στους δρόμους μαζικά, όχι ως έκρηξη μηδενισμού και αποσταθεροποίησης, αλλά ως τη θορυβώδη καταγγελία της θεσμικής λεηλασίας του αγροκτηνοτροφικού τομέα. Οι αγροτικές κοινότητες, οι φύλακες του εδάφους και των σπόρων, έρχονται αντιμέτωποι με τη γραφειοκρατική σήψη, με επίκεντρο τον ΟΠΕΚΕΠΕ, την υπηρεσία που ήταν επιφορτισμένη με τη διανομή της ευρωπαϊκής ενίσχυσης της γεωργίας, ο οποίος τώρα εμπλέκεται σε αποκαλύψεις για πλαστογραφημένες αιτήσεις, καθυστερημένες μεταφορές και παραιτήσεις ανώτερων στελεχών, που έχουν αδειάσει τα ταμεία και έχουν συμβάλει στην παρακμή της υπαίθρου. Οι αγρότες δεν αντιδρούν απλώς στην οικονομική τους κατάσταση, αλλά στην πολιτική στέρησης όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών. Όταν οι δημόσιοι μηχανισμοί αποσπούν την υποστήριξη που προορίζεται για τη συλλογική διατροφή, αυτό που απομένει είναι μια πολιτική οικονομία με επίκεντρο την εκμετάλλευση έναντι της παραγωγής.

Αυτό το κίνημα αρνείται να εξημερωθεί με ευγενικές αιτήσεις. Τρακτέρ μπλοκάρουν οδικές αρτηρίες, διαδηλωτές καταλαμβάνουν εθνικές και αποκλείουν αεροδρόμια και λιμάνια, εκφράζοντας μια καταπιεσμένη αγανάκτηση προσαρμοσμένη στην κλίμακα της ζημίας που έχουν υποστεί: εκατοντάδες εκατομμύρια σε καθυστερημένα κονδύλια της ΕΕ, εκτεταμένοι έλεγχοι και μια αλυσιδωτή κρίση ρευστότητας για τους παραγωγούς που δεν μπορούν να αγοράσουν ζωοτροφές, σπόρους ή φάρμακα. Το θέαμα των κλειστών αεροδρομίων δεν πρέπει να αποσπά την προσοχή από το ουσιαστικό αίτημα που δεν είναι άλλο από την ακεραιότητα της δημόσιας διανομής που νομοτελειακά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κοινωνική ευημερία. Όταν οι διοικητικοί υπάλληλοι και οι μεσάζοντες μετατρέπουν τα δικαιώματα σε ευκαιρίες για απάτη, το κράτος παύει να είναι εγγυητής και γίνεται προσωποποίηση της διαφθοράς.

Η πολιτική σκέψη πρέπει να προχωρήσει πέρα από τη συμπαθητική αναφορά προς την προγραμματική αλληλεγγύη. Η αλληλεγγύη απαιτεί άμεσες αποζημιώσεις για τους τίμιους καλλιεργητές, διαφανείς ελέγχους με εποπτεία από τους πολίτες, δίωξη των διεφθαρμένων ανεξάρτητα από το αξίωμά τους και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποκεντρώνουν τη λήψη αποφάσεων σε συνεταιριστικές συνελεύσεις παραγωγών. Απαιτεί επίσης ένα απελευθερωτικό όραμα για την αγροτική ζωή: διαχείριση της γης ως κοινό αγαθό, αναδιάρθρωση των συστημάτων επιδοτήσεων ώστε να ανταμείβουν την οικολογική ανθεκτικότητα και εκδημοκρατισμό των πιστωτικών υποδομών για να σπάσουν οι αλυσίδες της αρπακτικής χρηματοδότησης. Οι απλοί άνθρωποι που βγήκαν στους δρόμους δεν ζητούν ελεημοσύνη, αλλά μια πολιτική ικανή να τους αναγνωρίσει ως φορείς δικαιωμάτων και όχι ως εγγραφές στα λογιστικά βιβλία μιας κοινοβουλευτικής μοναρχίας.

Αν η δημοκρατία σημαίνει κάτι, αυτό είναι ότι οι δημόσιοι πόροι δεν μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν με πελατειακές σχέσεις χωρίς πολιτικές συνέπειες. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι προέκταση μιας βαθύτερης αλήθειας. Η υποστήριξη της λιτότητας και η διοικητική αυταρέσκεια καλλιεργούν τη διαφθορά με την ίδια βεβαιότητα που η ξηρασία διαβρώνει το έδαφος. Οι διαμαρτυρίες είναι επομένως τόσο σύμπτωμα όσο και θεραπεία, μια αναγκαιότητα της συλλογικής υπεράσπισης των κοινών αγαθών, μια πρόβα για έναν ευρύτερο κοινωνικό αγώνα. Στεκόμενοι στο πλευρό εκείνων που μας τρέφουν επιβεβαιώνουμε ένα απλό, αλλά επαρκώς επαναστατικό αξίωμα: Η αλληλεγγύη, η συλλογικότητα και η οργάνωση μπορούν να ωθήσουν την αλλαγή. Όπως στο έργο του Στάινμπεκ «Τα σταφύλια της οργής», οι μαζικές κινητοποιήσεις αγροτών και κτηνοτρόφων μάς υπενθυμίζουν ότι όταν η λιτότητα πολιτικοποιείται και η αξιοπρέπεια υποβαθμίζεται, η οργή ζυμώνεται στη συλλογική συνείδηση και η ίδια η ύπαιθρος μιλά τη γλώσσα της εξέγερσης. Εν κατακλείδι, οι πολιτικοί μας ό,τι σπείρουν… θερίζουν.

 

*Ο Ευάγγελος Δ. Κόκκινος, ο νεότερος, είναι δημοσιογράφος, πιστοποιημένος εκπαιδευτής Δημοσιογραφίας των Λύσεων και τελειόφοιτος Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών επιστημών στο Αγγλικό Πανεπιστήμιο του Derby.