Ευλογιά αιγοπροβάτων-Απειλή εξαφάνισης αυτόχθονων ελληνικών φυλών προβάτων (Φ. 1961)

 

Στοιχεία που συγκλονίζουν - Τι κάνει η Κυβέρνηση;

 

Εκατοντάδες ποιμνιοστάσια της χώρας πλήττονται τους τελευταίους μήνες από την ευλογιά αιγοπροβάτων στην Ελλάδα, ενώ απειλούνται με την υποχρεωτική σφαγή και οι αυτόχθονες ελληνικές φυλές των προβάτων και αιγών (π.χ. αυτόχθονη φυλή Σερρών, Γλώσσης Σκοπέλου και Πηλίου, σπάνιες-προστατευόμενες φυλές Ρουμλουκίου και Καραγκούνικου) που έχουν καταφέρει να επιβιώσουν επί αιώνες. Τα αυτόχθονα ζώα έχουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, έχουν δυνατότητα αξιοποίησης των πτωχών, άγονων εκτάσεων, αντέχουν περισσότερο σε ασθένειες και παρασιτώσεις, έχουν ικανότητα επιβίωσης με περιορισμένη ποσότητα τροφής-νερού, είναι εύκολα στη διαχείριση και παράγουν προϊόντα με μοναδικά ποιοτικά χαρακτηριστικά (γάλα και κρέας).

Ειδικοί επιστήμονες επισημαίνουν τον κίνδυνο και τονίζουν ότι είναι αναγκαία η εφαρμογή διαφορετικών χειρισμών και υγειονομικών μέτρων στην περίπτωσή τους (πχ διαχωρισμό των αυτοχθόνων ζώων, απομόνωσή τους και επιτήρηση).

 

 

 

Ο Δρ Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου, κτηνίατρος-επιδημιολόγος και γενικός γραμματέας του ΔΣ της ΜΚΟ «Αμάλθεια», με σκοπό τη διάσωση, διατήρηση και ανάδειξη των ελληνικών αυτοχθόνων φυλών αγροτικών και οικόσιτων ζώων τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Η ευλογιά των προβάτων συνιστά πραγματική απειλή για την παραδοσιακή ελληνική προβατοτροφία, και ειδικότερα για τις αυτόχθονες ελληνικές φυλές, πολλές από τις οποίες απειλούνται ήδη με εξαφάνιση», ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι πρόβατα των αυτοχθόνων φυλών θα μπορούσαν να επιβιώσουν από την ευλογιά, και δεν θα έπρεπε να υποβάλλονται συλλήβδην σε υποχρεωτική σφαγή. «Η ευλογιά είναι μία ασθένεια που προσβάλλει μόνο τα αιγοπρόβατα και δεν έχει ανιχνευθεί σε οπληφόρα της άγριας πανίδας. Δεν προσβάλλει τον άνθρωπο, ούτε μεταδίδεται από γαλακτοκομικά προϊόντα και/ή το αιγοπρόβειο κρέας, είναι πολύ μεταδοτική, επιβιώνει στο περιβάλλον από δύο έως έξι μήνες και γι’ αυτό τον λόγο η νόσος μεταδίδεται από τα μολυσμένα ζώα σε ολόκληρη την αγέλη τους».

Αν και κυκλοφορούν στη διεθνή αγορά δύο εμβόλια (το ένα μάλιστα παρήχθη στην Ρουμανία-χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η χρήση εμβολίων κατά της ευλογιάς των προβάτων δεν έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς τα εμβόλια αυτά δεν είναι νεκρά, αλλά πρόκειται για ζωντανούς ιούς ελαττωμένης λοιμογόνου ικανότητας. Ο κ.Παπαϊωάννου επισημαίνει ότι προς το παρόν δεν υφίσταται αξιόπιστη μέθοδος διάκρισης μεταξύ του λοιμογόνου ιού που προκαλεί την ευλογιά και του ζωντανού εξασθενημένου ιού των εμβολίων, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η διαφοροποίηση των εμβολιασμένων προβάτων από τα ασθενή ζώα με τις συνήθεις εργαστηριακές δοκιμές. Ωστόσο τα «ζωντανά» αυτά εμβόλια χρησιμοποιούνται σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, όπου η νόσος είναι ενδημική.

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρου 69 και 47 του Κανονισμού ΕΕ 2016/429, η Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης δύναται κατ’ εξαίρεση να εκδώσει κανονιστικές πράξεις που να καθορίζουν τη χρήση εμβολίων για μεταδοτικές ασθένειες όπως η ευλογιά των προβάτων, όταν τα κράτη-μέλη θεωρήσουν σκόπιμη την εφαρμογή σχεδίου επείγοντος εμβολιασμού ως μέτρου για τον αποτελεσματικό έλεγχο της εξάπλωσης της νόσου».

Η λήψη απόφασης για τον εμβολιασμό των προβάτων κατά της ευλογιάς δεν είναι εύκολη υπόθεση γιατί θα πρέπει να διασφαλιστεί η καθολική του εφαρμογή. Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, καθώς κάποιες χώρες του εξωτερικού απαγορεύουν την εισαγωγή φέτας και πρόβειου κρέατος από τα κράτη που εφαρμόζουν πρόγραμμα εμβολιασμού.

Η Θεσσαλία, η οποία παράγει το 15% του αιγοπρόβειου κρέατος και το 1/3 του αιγοπρόβειου γάλακτος, είναι η Περιφέρεια που έχει πληγεί μέχρι σήμερα περισσότερο από την ευλογιά των αιγοπροβάτων και πριν ανακάμψει από τις καταστροφές της θεομηνίας «Ντάνιελ». Για τον λόγο αυτό οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν εστιάσει περισσότερο την προσοχή τους σ’ αυτήν.

Στην Κεντρική Μακεδονία σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε προ ημερών ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Γιώργος Κεφαλάς έχουν καταγραφεί κρούσματα σε 250 εκτροφές και θανατώθηκαν περίπου 57.000 αιγοπρόβατα.

Για την προστασία σπάνιων φυλών, η Επιτροπή της Ε.Ε. (στο πλαίσιο των διατάξεων του άρθρου 13 του Κανονισμού 2020/687) χορηγεί στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να παρεκκλίνουν από ορισμένα υγειονομικά μέτρα ελέγχου των μεταδοτικών νόσων, όπως η ευλογιά των προβάτων, ώστε να μην υποβάλλονται σε υποχρεωτική θανάτωση (σφαγή) τα ζώα των μολυσμένων εκτροφών, εφόσον ανήκουν σε σπάνιες φυλές.

Βεβαίως, η εφαρμογή τέτοιων παρεκκλίσεων προϋποθέτει την στελέχωση των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, καθώς και την ενίσχυση των Κτηνιατρικών Εργαστηρίων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με εξειδικευμένο προσωπικό, εργαστηριακά όργανα και αντιδραστήρια. (Πηγή: https://olympiobima.gr)

Ταυτόχρονα, οι κτηνοτρόφοι πλήττονται οικονομικά και ψυχολογικά βλέποντας τα κοπάδια τους να σφάζονται κυριολεκτικά, χρειάζονται οικονομικής και ψυχολογικής στήριξης, ενώ η Ελλάδα κινδυνεύει τόσο τα κοπάδια της, όσο και τα γαλακτοκομικά προϊόντα της – σήμα κατατεθέν της.

Τα ερωτήματα που τίθενται χρήζουν απαντήσεων από την Κυβέρνηση:

-Τι κάνει για να διαφυλάξει τις σπάνιες φυλές ελληνικών προβάτων από την εξαφάνιση;

-Πώς θα εξασφαλίσει τη συνέχιση της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα με ελληνικά αιγοπρόβατα;

-Έχει σκοπό να αντιμετωπίσει το πρόβλημα πάλι με εισαγωγές (ζώων, γάλακτος, κρέατος, τυριών) από άλλες χώρες ή θα δράσει με σχέδιο διαφύλαξης του εθνικού μας κεφαλαίου στην κτηνοτροφία;