Η ανάσταση του Λαζάρου επιβεβαιώνει την Ανάσταση του Χριστού (Φ. 1890)

 

Του Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα *

 Παρακολουθώντας κάποιος τα γεγονότα της Ιουδαίας με αφορμή την ανάσταση του Λαζάρου εμπεδώνει μέσα του την πεποίθηση ότι βιώνει την τελευταία φάση του Σχεδίου της Θείας Οικονομίας. Ο Χριστός έχει κατ’ επανάληψη προαναγγείλει στους Μαθητές Του την σύλληψη και την θανάτωσή Του από τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους και ετοιμάζεται να εισέλθει στα Ιεροσύλυμα, την Αγία Πόλη, για να αρχίσει την Σταυρο-Αναστάσιμη πορεία Του προς τον Γολγοθά. Όλα εξελίσσονται, όπως τα έχει σχεδιάσει ο Θεός-Πατέρας, όταν έστελνε τον Μονογενή Υιόν Του στη γη, για να φορέσει το δικό μας χοϊκό φόρεμα και να γίνει έτσι «αχθοφόρος» της σωτηριώδους για το ανθρώπινο γένος  Ενντολής του Πατρός, αλλά  και όπως τα προλέγουν οι θεόπνευστοι Προφήτες στις Γραφές. Ένα προεισαγωγικό γεγονός του Εκουσίου Πάθους είναι η ανάσταση του Λαζάρου, την οποία πρέπει να πραγματοποιήσει ο Χριστός, για να αποδείξει ακόμη μια φορά ότι είναι ο Αρχηγός της Ζωής και του Θανάτου και να προτυπώσει έτσι, πέρα από την δική Του ένδοξο και λαμπροφόρο Ανάσταση, την κοινή ανάσταση όλων μας. Αυτή άλλωστε είναι και η σημασία της λειτουργικής ένταξης από την Εκκλησία μας της Ανάστασης του Λαζάρου στο τέλος της 9^ης και προτελευταίας εβδομάδος του Τριωδίου, πριν δηλ.  από την έναρξη της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος, της Εβδομάδος των Παθών. Βεβαίως, όπως είναι γνωστό,  η ανάσταση του Λαζάρου δεν ήταν η μοναδική ανάσταση νεκρού που πραγματοποίησε ο Ναζωραίος κατά την δράση Του στην Ιουδαία. Είχαν προηγηθεί κατά σειράν η ανάσταση του υιού της Χήρας της πόλεως Ναΐν και η ανάσταση της κόρης του αρχισυναγώγου Ιαείρου, όπως μάς τις περιγράφουν τα σχετικά Ευααγγέλια. Οι αναστάσεις αυτές είχαν ένα πολύ στενό κύκλο δημοσιότητας. Μπορεί να έγιναν ευρύτερα γνωστές στον λαό της Ιουδαίας, καθώς κυκλοφορούσαν ως φήμη από στόμα σε στόμα, συνοδεύοντο όμως και από την ερμηνεία που έδιναν για τις αναστάσεις αυτές οι Γραμματείς και Φαρισαίοι, οι οποίοι θέλοντας να καταρρίψουν το είδωλο του Θεανθρώπου, που περιέβαλε τον Ιησού, ισχυρίζοντο ότι δεν ήσαν αληθινές αναστάσεις, αλλά αποτελούσαν κάποιο «κόλπο» του Χριστού, ας πούμε ένα τρυκ Αυτού, για να εντυπωσιάσει όσους παρακολουθούσαν την δράση Του. Τέτοιες ερμηνείες εύκολα γίνονται αποδεκτές από εκείνους  που αγνοούν την αληθινή ιδιότητα του Χριστού, η δε σκέψη τους είναι έντονα διαποτισμένη απο τον ορθολογισμό, ο οποίος δεν αποδέχεται ό,τι υπερβαίνει την λογική. Γι’ αυτό οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι δεν ανησύχησαν ιδιαίτερα από τις αναστάσεις αυτές που έγιναν γνωστές.

Με τον Λάζαρο όμως είχαν αλλιώς τα πράγματα. Ο Λάζαρος ήταν τέσσερις ημέρες πεθαμένος (βλ. Ιω ια΄ 17 επ.), όταν ο Χριστός απεφάσισε να επισκεφθεί τις αδελφές του, οι οποίες γνώριζαν πολύ καλά, ποιός ήταν ο Διδάσκαλος και τί μπορούσε να κάνει Αυτός για τον αδελφό τους, που τον αγαπούσε. Έτσι, όταν ο Χριστός ζήτησε από τις αδελφές του Λαζάρου να Τον συνοδεύσουν στον τάφο προαισθάνοντο αυτό που επρόκειτο να ακολουθήσει. Πρέπει πάντως οι αδελφές του Λαζάρου, καθώς ξεκινούσαν μαζί με τον Χριστό για τον τάφο του αδελφού τους, να ενημέρωσαν καθ’ οδόν γνωστούς και φίλους: «Εάν θέλετε να δείτε πράγματα, που δεν τα έχετε ξαναδεί, ελάτε μαζί μας. Πηγαίνουμε με τον Διδάσκαλο στον τάφο του Λαζάρου». Έτσι εξηγείται, γιατί την ανάσταση αυτή την παρηκολούθησαν πολλοί, μεταξύ των οποίων ήσαν πρωτίστως οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι, οι οποίοι δεν μπορούσαν αυτή την φορά να μιλήσουν για «κόλπα» και τρυκ του Χριστού.  Η αδιαμφισβήτητη ανάσταση του Λαζάου τούς προβλημάτισε ιδιαίτερα, διότι ήταν η αιτία που πολλοί Ιουδαίοι εγκατέλειπαν την παραδοσιακή Εβραϊκή Θρησκεία να προσχωρούσαν καθημερινά στην Διδασκαλία του Χριστού. Αυτό τους ανάγκασε να συσκεφθούν άμεσα περί του πακτέου και να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα. Στο πλαίσιο της σχετικής διαβούλευσης σκέφτηκαν οι Γραμματείς και Φαρισαίοι, όπως μάς λένε τα Ευαγγέλια, να σκοτώσουν τόσο τον Λάζαρο, όσο και τον Χριστό που τον ανέστησε. Φοβήθηκαν όμως, μήπως αυτό τούς προκαλούσε τελικά πολύ μεγαλύτερη και απρόβλεπτη ζημιά από εκείνη που υπελόγιζαν, γι’ αυτό υπαναχώρησαν από την σκέψη αυτή και έθεσαν σε εφαρμογή την δια του σταυρού θανάτωση του Χριστού, επειδή προσέβαλε την Ιουδαϊκή Θρησκεία υποστηρίζοντας ότι είναι Υιός του Θεού.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ εν παρενθέσει ότι μεταξύ των θεατών της ανάστασης του Λαζάρου ήσαν και κάποιοι Έλληνες, έμποροι ή περιηγητές της Ιουδαίας (βλ. Ιω  ιβ΄ 17 επ.), οι οποίοι, αμέσως μετά από αυτό που είδαν, πήγαν στους Μαθητές του Χριστού και συγκεκριμένα στον Φίλιππο και τού είπαν, όπως μάς διηγείται ο Ευαγγελιστής  Ιωάννης (ιβ΄ 21): «Κύριε, θέλομεν τον Ιησούν ιδείν». Είναι γνωστό το σχόλιο του Χριστού στην επιθυμία της ομάδος των Ελλήνων να Τον συναντήσουν («ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο υιός του ανθρώπου» (Ιω ιβ 23). Αυτό το είπε ο Ναζωραίος, διότι γνώριζε πολύ καλά την οικουμενικότητα που είχε τότε ο Ελληνισμός και ως παντογνώστης προέβλεψε ότι θα γινόταν το «όχημα» της μεταφοράς της Διδασκαλίας Του στα πέρατα του κόσμου. Πρέπει να πούμε εδώ ότι στην «μεταφορά» αυτή πολύτιμη ήταν και η μαρτυρία των Ελλήνων, που παρηκολούθησαν την ανάσταση του Λαζάρου. Για να τεκμηριώσουμε την σκέψη αυτή, πρέπει να κάνουμε ένα άλμα στον χρόνο και να μεταφερθούμε στην Αθήνα την εποχή που την επισκέφθηκε ο Απόστολος Παύλος, ο οποίος ωμίλησε στους Αθηναίους  από τον Άρειο Πάγο (βλ. Πραξ ιζ  16 επ.). Όταν λοιπόν ο Πάυλος αναφέρθηκε στην ανάσταση των νεκρών ως βασικό δόγμα της χριστιανικής διδασκαλίας, πολλοί από τους Επικούρειους ή Στοικούς ακροατές του τον εχλεύαζαν και γελούσαν μαζί του. Εξέφρασαν όμως την επιθυμία να τον ξανακούσουν. Εκτιμώ ότι στον σχετικό προβληματισμό, που δημιουργήθηκε στην αγορά από το Σταυρο-Αναστάσιμο κήρυγμα του Παύλου στην Αθήνα, σημαντική θα ήταν και η παρέμβαση εκείνων, οι οποίοι είχαν παρακολουθήσει την ανάσταση του Λαζάρου στην Βηθανία της Ιουδαίας και θα διαβεβαίωσαν προφανώς τους συμπολίτες τους Αθηναίους ότι αυτά που τούς έλεγε ο Απόστολος Παύλος μπορεί να μοιάζουν με παραμύθια, είναι όμως μια συγκλονιστική αλήθεια, απόλυτα συνυφασμένη με την ιδιότητα του Χριστού ως Θεανθρώπου. Έτσι εξηγείται, πώς μετά την επανεμφάνιση του Αποστόλου Παύλου στο βήμα του Αρείου Πάγου και την εκτενέστερη ανάπτυξη της Διδασκαλίας του Χριστού άρχισαν να προσχωρούν μαζικά στον Χριστιανισμό πολλοί Αθηναίοι.   

Πρέπει να υπογραμμισθεί με έμφαση ότι η ανάσταση του Λαζάρου δεν είναι απλά ένα εντυπωσικό γεγονός από την δράση του Ναζωραίου στην Ιουδαία. Αποτελεί παράλληλα και μια πανηγυρική επιβεβαίωση, δια του ορθολογισμού αυτή την φορά (!), της Ανάστασης του Χριστού.  Σύμφωνα με τους κανόνες της λογικής εκείνος, ο οποίος έχει την δύναμη να ανασταίνει ένα νεκρό και μάλιστα τέσσερις ημέρες πεθαμένο, δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο, παρά Θεός, Αρχηγός της ζωής και του θανάτου. Και εφ’ όσον ο Χριστός ανέστησε ένα κοινό θνητό, όπως ήταν ο Λάζαρος, λογικό είναι να αναστήσει και τον Αθάνατο Εαυτό Του, όταν κάποιοι αφελείς, όπως ήσαν οι Γραμματείς και Φαρισαίοι, τον Εσταύρωσαν και τον έβαλαν στον Τάφο νομίζοντας ότι έτσι μπορούν να σκοτώσουν τον Θεό! Όταν όμως με την Ανάστασή Του ο Κύριος τούς απέδειξε την πλάνη τους, άρχισαν πάλι την ίδια γνωστή επιχειρηματολογία της απαξίωσης της Ανάστασης του Χριστού, όπως έκαναν και με όλες τις προηγούμενες αναστάσεις που Αυτός πραγματοποίησε, εκτός από την ανάσταση του Λαζάρου. Αυτή την φορά ισχυρίσθησαν ότι ο Χριστός δεν αναστήθηκε, αλλά εκλάπη το Σώμα Του από τους Μαθητές Του! Η καθημερινή ωστόσο παρουσία του Ναζωραίου μέχρι την Ανάληψή Του στους Ουρανούς γεμίζει με ελπίδα όσους προσκυνούν με πίστη και κατάνυξη την Ανάσταση του Χριστού, το Θαύμα των Θαυμάτων. Εάν κάποιοι απορρίπτουν την Ανάσταση του Χριστού, επειδή δεν αποδέχονται την εξ Αποκαλύψεως Αλήθεια και το Σχέδιο της Θείας Οικονομίας, που παραπέμπουν σε αυτήν, οφείλουν πάντως να συμμορφωθούν με τις υποδείξεις του ορθολογισμού, που την επιμαρτυρεί.  Χριστός Ανέστη λοιπόν φωνάζει σε όλους μας ο Λάζαρος, του οποίου την ανάσταση δεν αμφισβητεί ούτε το Ιουδαϊκό Ιερατείο.

   

* Αλεξάνδρος Π. Κωστάρας

Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης