Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΘΑΡΣΗ φ.1734
ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ
« Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή » έλεγε ο Σαίξπηρ στο βιβλίο του ‘’Όπως αγαπάτε’’ και η αλήθεια είναι πως το τελευταίο διάστημα ζούμε καθημερινά ένα θέατρο του παραλόγου, που παίζεται όχι στις παραδοσιακές θεατρικές σκηνές αλλά γύρω μας, στην καθημερινότητά μας, στη μεγάλη σκηνή της ζωής μονοπωλώντας σχεδόν την επικαιρότητα στα δελτία ειδήσεων, στην ΤV, στις εφημερίδες κλπ. Μάλιστα ο θόρυβος είναι τόσο μεγάλος που κλέβει την προτεραιότητα της πανδημίας, των εμβολίων, των lock down και της οικονομικής ένδειας.
Το οξύμωρο είναι ότι πρωταγωνιστές σ’ αυτό είναι βέβαια κάποιοι άνθρωποι του αθλητισμού, της τέχνης, της μόδας κ.α εργασιακών χώρων, κυρίως όμως του θεάτρου, που εδώ δεν ενσαρκώνουν κάποιους θεατρικούς ρόλους αλλά τους ίδιους τους εαυτούς τους, σε ιστορίες που έγραψαν με τη ζωή τους, πάνω ή κάτω από τη σκηνή, μπροστά ή πίσω από την αυλαία (κυρίως πίσω απ’ αυτήν) και που σε όλες τις περιπτώσεις συνθέτουν το είδος θεάτρου που λέγεται δράμα. Ιστορίες αποκαλυπτικές του βούρκου, της σαπίλας, της εκμετάλλευσης, της απύθμενης υποκρισίας (όχι υποκριτικής τέχνης), του εξευτελισμού και κυρίως του ενταφιασμού των ονείρων και των ελπίδων κάποιων ταλαντούχων νέων, που οραματίζονταν να υπηρετήσουν την τέχνη, χωρίς να υποψιάζονται τι κρύβεται πίσω από τα εκτυφλωτικά φώτα της ράμπας και πίσω από τις κουΐντες του θεάτρου.
Ιστορίες στις οποίες ηχηρά ονόματα με αίγλη, προσβάλουν το επάγγελμα του ηθοποιού, το ευτελίζουν, το απομυθοποιούν βάναυσα, το ρίχνουν στο βάραθρο της ανυποληψίας των φίλων του θεάτρου και της τέχνης, το συνδέουν με την ανηθικότητα, τη βία κλπ.. Πράξεις αποτρόπαιες και καταδικαστέες, που παρέμεναν ανομολόγητες, θαμμένες στα υπόγεια του φόβου, της απώλειας του αυτοσεβασμού, της πιθανολογούμενης απόρριψης, της ψυχικής καταρράκωσης, της ανασφάλειας και της αμφιβολίας για το αποτέλεσμα μιας ομολογίας ή καταγγελίας.
Ώσπου άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου με τη γενναιότητα μιας αθλήτριας, που έγινε αφορμή ν’ αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι, για να γίνει σιγά – σιγά ντόμινο που γκρεμίζει τα στεγανά κάποιων χώρων όπως αθλητισμό, τέχνη και ποιος ξέρει τί ακόμα θα δούμε. Επειδή όμως η ανακριτική και δικαστική διαδικασία είναι σε εξέλιξη για όσους μέχρι τώρα βαρύνονται με κατηγορίες, θα αποφύγω οποιαδήποτε αναφορά σε ονόματα. Αντίθετα θεωρώντας υποχρέωσή μου ν’ αναφερθώ σε όλους αυτούς (και είναι η συντριπτική πλειοψηφία) που «ποιούν ήθος» τιμώντας το επάγγελμα του ηθοποιού, αυτούς για τους οποίους έμαθα στο γιό μου όταν ήταν μικρός και τώρα στις εγγονούλες μου να λένε με στόμφο ότι «ηθοποιός σημαίνει φως». Γι αυτό θα παραθέσω πιο κάτω αυτούσια μερικά από τα λόγια των ίδιων των πρωταγωνιστών για το επάγγελμα που επέλεξαν και είναι αποφασισμένοι να υπηρετήσουν:
-Ηθοποιός σημαίνει μία διαρκής αναμέτρηση με τον εαυτό σου.
-Ηθοποιός θα πει γνώση, εσωτερική αναζήτηση, αγάπη και ήθος.
-Ηθοποιός είναι να υπάρχεις για τον άλλον, να υπάρχεις στη στιγμή, στη σκηνή, να υπάρχεις.
--Θέλω ό,τι λέω και ό,τι πράττω να είναι σωστό, ηθικό, δίκαιο, ωραίο, να είμαι υπεύθυνος άνθρωπος.
-Θέλω να σας μεταφέρω όλη την προσπάθεια του ανθρώπου για να βγει από το σκοτάδι στο φως, από την άγνοια στη γνώση.-Πρέπει να πιάσω τον θεατή από το χέρι διακριτικά, τρυφερά, να κάνουμε μαζί ταξίδια στις ευαισθησίες του συγγραφέα.-Ο ηθοποιός είναι και πρέπει να είναι μαζί μ’ αυτούς που μοιράζεται την ανεργία, την ανασφάλεια, την εκμετάλλευση, να μοιράζεται την ελπίδα για ένα δίκαιο κόσμο, που θα γίνεται κάθε μέρα και δικαιότερος, ομορφότερος, πιο ανθρώπινος.
-Είναι χαρά να είσαι ηθοποιός, είναι μια ευτυχία, που περπατάει σε κοφτερά τεντωμένα σχοινιά, που δεν υπάρχει χωρίς τη δική σας παρουσία, τη δική σας καρδιά, τη δική σας θέληση.
-Πρέπει να αισθάνεσαι σαν ηθοποιός υποχρεωμένος να υποκλιθείς με σεβασμό στους πραγματικούς δημιουργούς της ζωής, στους πραγματικούς της ήρωες.
Να υποκλιθείς με σεβασμό στον άνθρωπο, στον τίμιο άνθρωπο, όπως πρέπει να είναι, κι όπως πρέπει να είσαι και ο ίδιος.
Βέβαια για αν επανέλθουμε στα τεκταινόμενα, η ανηθικότητα συναντάται σε πολλούς χώρους και είναι πολλά τα περιστατικά με γιατρούς, δικαστικούς, , εφοριακούς, ιεράρχες κλπ.
που κάτω από το κοινωνικό στάτους, έκρυβαν όλη τη βρωμιά, τη διπροσωπία και την πνευματική τους κενότητα. Αλλά τώρα στην επικαιρότητα είναι κυρίως ο ηθοποιός, που κατά τον ορισμό της αρχαίας τραγωδίας θεωρείται σημαντικό πρόσωπο, ένα μοντέλο ζωής, αφού είναι «μίμος πράξεως σπουδαίας και τελείας». Και για να αποδειχθεί πως πιστεύουν πραγματικά όσα παραπάνω είπαν οι ίδιοι, είναι υποχρεωμένοι να αποβάλουν οριστικά το απόστημα που μολύνει το χώρο τους, για να τελειώσει αυτή η τραγωδία με την ‘’κάθαρση’’, όπως ορίζει ο Αριστοτελικός ορισμός της τραγωδίας (ως θεατρικό είδος), που τελειώνει ως εξής: «………..δι ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». Αυτήν περιμένουμε, αυτήν ευελπιστούμε να δούμε σύντομα.
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής, είναι Εκπαιδευτικός, από την Κόρινθο.
Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΘΑΡΣΗ
 |
Άρθρο του
Περικλή Καπνιστή* |
« Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή » έλεγε ο Σαίξπηρ στο βιβλίο του ‘’Όπως αγαπάτε’’ και η αλήθεια είναι πως το τελευταίο διάστημα ζούμε καθημερινά ένα θέατρο του παραλόγου, που παίζεται όχι στις παραδοσιακές θεατρικές σκηνές αλλά γύρω μας, στην καθημερινότητά μας, στη μεγάλη σκηνή της ζωής μονοπωλώντας σχεδόν την επικαιρότητα στα δελτία ειδήσεων, στην ΤV, στις εφημερίδες κλπ. Μάλιστα ο θόρυβος είναι τόσο μεγάλος που κλέβει την προτεραιότητα της πανδημίας, των εμβολίων, των lock down και της οικονομικής ένδειας.
Το οξύμωρο είναι ότι πρωταγωνιστές σ’ αυτό είναι βέβαια κάποιοι άνθρωποι του αθλητισμού, της τέχνης, της μόδας κ.α εργασιακών χώρων, κυρίως όμως του θεάτρου, που εδώ δεν ενσαρκώνουν κάποιους θεατρικούς ρόλους αλλά τους ίδιους τους εαυτούς τους, σε ιστορίες που έγραψαν με τη ζωή τους, πάνω ή κάτω από τη σκηνή, μπροστά ή πίσω από την αυλαία (κυρίως πίσω απ’ αυτήν) και που σε όλες τις περιπτώσεις συνθέτουν το είδος θεάτρου που λέγεται δράμα. Ιστορίες αποκαλυπτικές του βούρκου, της σαπίλας, της εκμετάλλευσης, της απύθμενης υποκρισίας (όχι υποκριτικής τέχνης), του εξευτελισμού και κυρίως του ενταφιασμού των ονείρων και των ελπίδων κάποιων ταλαντούχων νέων, που οραματίζονταν να υπηρετήσουν την τέχνη, χωρίς να υποψιάζονται τι κρύβεται πίσω από τα εκτυφλωτικά φώτα της ράμπας και πίσω από τις κουΐντες του θεάτρου.
Ιστορίες στις οποίες ηχηρά ονόματα με αίγλη, προσβάλουν το επάγγελμα του ηθοποιού, το ευτελίζουν, το απομυθοποιούν βάναυσα, το ρίχνουν στο βάραθρο της ανυποληψίας των φίλων του θεάτρου και της τέχνης, το συνδέουν με την ανηθικότητα, τη βία κλπ.. Πράξεις αποτρόπαιες και καταδικαστέες, που παρέμεναν ανομολόγητες, θαμμένες στα υπόγεια του φόβου, της απώλειας του αυτοσεβασμού, της πιθανολογούμενης απόρριψης, της ψυχικής καταρράκωσης, της ανασφάλειας και της αμφιβολίας για το αποτέλεσμα μιας ομολογίας ή καταγγελίας.
Ώσπου άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου με τη γενναιότητα μιας αθλήτριας, που έγινε αφορμή ν’ αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι, για να γίνει σιγά – σιγά ντόμινο που γκρεμίζει τα στεγανά κάποιων χώρων όπως αθλητισμό, τέχνη και ποιος ξέρει τί ακόμα θα δούμε. Επειδή όμως η ανακριτική και δικαστική διαδικασία είναι σε εξέλιξη για όσους μέχρι τώρα βαρύνονται με κατηγορίες, θα αποφύγω οποιαδήποτε αναφορά σε ονόματα. Αντίθετα θεωρώντας υποχρέωσή μου ν’ αναφερθώ σε όλους αυτούς (και είναι η συντριπτική πλειοψηφία) που «ποιούν ήθος» τιμώντας το επάγγελμα του ηθοποιού, αυτούς για τους οποίους έμαθα στο γιό μου όταν ήταν μικρός και τώρα στις εγγονούλες μου να λένε με στόμφο ότι «ηθοποιός σημαίνει φως». Γι αυτό θα παραθέσω πιο κάτω αυτούσια μερικά από τα λόγια των ίδιων των πρωταγωνιστών για το επάγγελμα που επέλεξαν και είναι αποφασισμένοι να υπηρετήσουν:
-Ηθοποιός σημαίνει μία διαρκής αναμέτρηση με τον εαυτό σου.
-Ηθοποιός θα πει γνώση, εσωτερική αναζήτηση, αγάπη και ήθος.
-Ηθοποιός είναι να υπάρχεις για τον άλλον, να υπάρχεις στη στιγμή, στη σκηνή, να υπάρχεις.
--Θέλω ό,τι λέω και ό,τι πράττω να είναι σωστό, ηθικό, δίκαιο, ωραίο, να είμαι υπεύθυνος άνθρωπος.
-Θέλω να σας μεταφέρω όλη την προσπάθεια του ανθρώπου για να βγει από το σκοτάδι στο φως, από την άγνοια στη γνώση.-Πρέπει να πιάσω τον θεατή από το χέρι διακριτικά, τρυφερά, να κάνουμε μαζί ταξίδια στις ευαισθησίες του συγγραφέα.-Ο ηθοποιός είναι και πρέπει να είναι μαζί μ’ αυτούς που μοιράζεται την ανεργία, την ανασφάλεια, την εκμετάλλευση, να μοιράζεται την ελπίδα για ένα δίκαιο κόσμο, που θα γίνεται κάθε μέρα και δικαιότερος, ομορφότερος, πιο ανθρώπινος.
-Είναι χαρά να είσαι ηθοποιός, είναι μια ευτυχία, που περπατάει σε κοφτερά τεντωμένα σχοινιά, που δεν υπάρχει χωρίς τη δική σας παρουσία, τη δική σας καρδιά, τη δική σας θέληση.
-Πρέπει να αισθάνεσαι σαν ηθοποιός υποχρεωμένος να υποκλιθείς με σεβασμό στους πραγματικούς δημιουργούς της ζωής, στους πραγματικούς της ήρωες.
Να υποκλιθείς με σεβασμό στον άνθρωπο, στον τίμιο άνθρωπο, όπως πρέπει να είναι, κι όπως πρέπει να είσαι και ο ίδιος.
Βέβαια για αν επανέλθουμε στα τεκταινόμενα, η ανηθικότητα συναντάται σε πολλούς χώρους και είναι πολλά τα περιστατικά με γιατρούς, δικαστικούς, , εφοριακούς, ιεράρχες κλπ.
που κάτω από το κοινωνικό στάτους, έκρυβαν όλη τη βρωμιά, τη διπροσωπία και την πνευματική τους κενότητα. Αλλά τώρα στην επικαιρότητα είναι κυρίως ο ηθοποιός, που κατά τον ορισμό της αρχαίας τραγωδίας θεωρείται σημαντικό πρόσωπο, ένα μοντέλο ζωής, αφού είναι «μίμος πράξεως σπουδαίας και τελείας». Και για να αποδειχθεί πως πιστεύουν πραγματικά όσα παραπάνω είπαν οι ίδιοι, είναι υποχρεωμένοι να αποβάλουν οριστικά το απόστημα που μολύνει το χώρο τους, για να τελειώσει αυτή η τραγωδία με την ‘’κάθαρση’’, όπως ορίζει ο Αριστοτελικός ορισμός της τραγωδίας (ως θεατρικό είδος), που τελειώνει ως εξής: «………..δι ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». Αυτήν περιμένουμε, αυτήν ευελπιστούμε να δούμε σύντομα.
*Ο κ. Περικλής Καπνιστής, είναι Εκπαιδευτικός, από την Κόρινθο.
Αφήστε ένα σχόλιο