Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΕΘΝΟΣ φ.1702
ΕΘΝΙΚΟΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι η μητέρα και η προστάτις του ευλογημένου έθνους των Ελλήνων, η οποία κατ’ επανάληψη το επροστάτευσε από διάφορες δοκιμασίες και το έσωσε από τον αφανισμό. Είναι εκ φύσεως υπερεθνική, ως χριστιανική Εκκλησία, αλλά συγχρόνως και η μητέρα του Γένους.
Αυτή είναι μια πραγματικότης, η οποία δεν δύναται να αμφισβητηθεί. Μόνον οι εχθροί της Εκκλησίας, οι υλιστές, οι κομμουνιστές, οι μαρξιστές, οι άθεοι και οι συνοδοιπόροι των, οι εξωνημένοι συγγραφείς και πληρωμένοι δημοσιογράφοι αμφισβητούν αυτήν την ιστορική πραγματικότητα. Μερικοί, μάλιστα, χαρακτηρίζουν μύθους τους ρόλους της εθναρχούσης Εκκλησίας κατά την μακρά περίοδο της τουρκοκρατίας, υποστηρίζοντες, ότι η Εκκλησία όχι μόνον δεν συνέβαλε στην διατήρηση και άνοδο του εθνικού φρονήματος, αλλ’ ότι ήταν ιδεολογικώς αντίθετος προς αυτό, μένουσα στερώς προσηλωμένη προς τις επιδιώξεις των κατακτητών, διατηρούσα τα παραχωρούμενα εκάστοτε προνόμια παρά των σουλτάνων.
Επισημαίνεται, ότι δεν πρέπει να γίνεται σύγχυσις μεταξύ ελλαδικής και ελληνικής (Ανατολικής) Εκκλησίας, η πρώτη αναφέρεται στην εκκλησία της Ελλάδος, αυτής που κατέστη η σώτειρα του Έθνους, η δεινοπαθήσασα κυριολεκτικώς με τις χιλιάδες των οσίων και των μαρτύρων της, από του ταπεινού καλόγερου μέχρι του Πατριάρχου, ενώ η δευτέρα αναφέρεται γενικώς στον υπερεθνικόν της ρόλο, με όργανα τα προεξάρχοντα πρεσβυγενή Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, αλλά συλλήβδην και όλα τα λοιπά ανεξάρτητα Πατριαρχεία (Μόσχας, Σερβίας κλπ) και τις αυτοκέφαλες ορθόδοξες αρχιεπισκοπές (Κύπρου, Ελλάδος, Αλβανίας κλπ).
Όλοι οι σύγχρονοι μεγάλοι ιστορικοί, όπως οι Κ. Παπαρρηγόπουλος (1815-1891), Δ. Ζακυθινός (1905-1993), ο Άγγλος Στήβεν Ράνσιμαν (1903-2000) κ.ά., αναγνωρίζουν τον εθναρχικό ρόλο της Εκκλησίας μετά την πτώση της Ελληνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1453). Δεν έχουμε δικαίωμα να παρακάμψουμε την Ορθοδοξία και να υποβαθμίσουμε τηνμεγάλη προσφορά της και την τεράστια συμβολή της προς το Ελληνικόν Έθνος. Δεν νοείται εθνική ταυτότης του Ελληνισμού και ελληνική ιστορία χωρίς την παρουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Είναι αναμφισβήτητο γεγονός, ότι η συμμετοχή της Ελλαδικής Εκκλησίας εις όλους τους αγώνας του Έθνους, ιδιαιτέρως από της αποφράδος ημέρας της αλώσεως της Βασιλίδος των πόλεων (29 Μαΐου 1453) μέχρι και σήμερα, υπήρξε γενναία, ο δε ελληνοχριστιανικός πολιτισμός είναι η σύζευξις και η συνύφανσις των δύο γιγάντων, του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού. Ο οικουμενικός πατριάρχης απετέλεσε τον εθνάρχη του Γένους, κατά παραχώρηση του κατακτητού, οι δε κατά τόπους αρχιερείς ήσαν οι φορείς της δημιουργηθείσης αυτοδιοικήσεως, ενός είδους υποτυπώδους κυβερνήσεως για το υπόδουλο Έθνος.
Ο ίδιος ο Αδ. Κοραής (1748 - 1835) διακηρύσσει: «Εις την Εκκλησίαν, ως κοινήν μητέρα, είναι το γένος προσκεκολλημένον διά την θρησκείαν και διά την μητρικήν φροντίδα, την οποίαν δεικνύει καθ’ εκάστην ημέραν υπέρ της παιδείας του Γένους!», ο δε Ιω. Καποδίστριας (1776 - 1831) έγραφε προς τον Πετρόμπεην Μαυρομιχάλην (1765 - 1848) «αν ευδοκιμώσι τα σχολεία παλλαχού της Ελλάδος, αυτό συμβαίνει, διότι ευρίσκονται υπό την αιγίδα της Εκκλησίας και μόνον διά τούτο τα σέβεται η Πύλη!». Η Εκκλησία συνέδραμε το έθνος με ηθικόν και πνευματικόν οπλισμόν δια να ανταπεξέλθη στον απελευθερωτικόν αγώνα του ‘21, αλλά και στην πληθώρα των προ αυτού επαναστατικών κινημάτων.
Βεβαίως, οι εκτιμήσεις των Φαναριωτών κατά τους 7° και 8° αιώνες ήταν το πώς θα παρουσιάζετο τοσαύτη αταξία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ώστε ακόμη και οι Τούρκοι θα ικανοποιούντο να άφηναν τους Έλληνες να αναλάβουν την κυβέρνηση. Η άποψις αυτή ενισχύετο, διότι κατά τους δύο αυτούς αιώνες οι παραδουνάβιες ηγεμονίες είχαν καταστεί σημαντικά κέντρα της ελληνικής εκπαιδεύσεως και του ελληνικού πολιτισμού. Εν άλλοις λόγοις, οι Φαναριώτες ήλπιζαν, ότι με την τακτική της «ειρηνικής διεισδύσεως» που είχε γίνει αποδεχτή στις ηγεμονίες, λίαν αποτελεσματικώς θα ηδύναντο να κυριαρχήσουν εφ’ ολοκλήρου της Αυτοκρατορίας.
Αναγνωρίζεται λοιπόν ως υπαρκτή η ενιαία πνευματική υφή της εθνικής αυτοσυνειδησίας των Ελλήνων, την οποίαν υποδόμησαν οι ελληνικές εκκλησίες, με προεξέχοντα τα τέσσερα πρεσβυγενή πατριαρχεία.
Οι απόψεις αυτές συμφωνούν απολύτως με τις γνώμες των συγχρόνων ιστορικών, καθόσον μόνον η Εκκλησία, ήταν επί 400 χρόνια ο παράγων συντηρήσεως της εθνικής αυτοσυνειδησίας. Εξ άλλου ο ελληνικός λαός δεν θα ήταν έτοιμος, ικανός και ώριμος να αποτινάξει τον οθωμανικό ζυγό. Η Φιλική Εταιρεία ήταν γέννημα και αποτέλεσμα αυτών των πράγματι επαναστατικών δοξασιών.
Από πολύ ενωρίτερον η Εκκλησία ωμίλει δια την Πίστη, αλλά και δια την ένδοξον ελληνικήν Ιστορία των μεγάλων προγόνων μας, καλλιεργούσα τις ψυχές των Ελλήνων για τον μεγάλο ξεσηκωμό.
Ο μακαριστός Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος (1549 - 1601) είχε διακηρύξει από άμβωνος, ως τοποτηρητής επί διετίαν του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως «Ας κλαύσωμεν από το εν μέρος δια τας αμαρτίας μας, επιστρέφοντες εις μετάνοιαν και από το άλλο μέρος μη απελπίζου ο λαός του Θεού, το έθνος το άγιον, βλέποντες πως σε κακουχούσιν και σκληραγωγούσιν οι ασεβείς...». Αυτά 100 μόλις χρόνια μετά την άλωση!
Αλλά και ο επίσκοπος Σαλώνων (Αμφίσσης) Φιλόθεος (1650 - 1700) στην διαθήκη του έγραφε: «αν ελευθερωθή το δυστυχισμένο Γένος των Ελλήνων από τον τρομερό, απάνθρωπο, αντίχριστο και ανελεήμονα Αγαρηνό, να ξεθάψουν τα οστά του από το σπήλαιο που ευρίσκοντο τεθειμένα και να τα εναποθέσουν στην εκκλησία της ιδιαιτέρας του πατρίδος:
Συμπέρασμα: «Η Ελλάς διεσώθη, λόγω της συμμαχίας της με την θρησκεία του Ναζωραίου!», κατά τον Κ. Παπαρρηγόπουλον, η δε Ορθόδοξος Εκκλησία κατέστη το πνευματικόν και διοικητικό κέντρο των επί 400 ετών υποδούλων Ελλήνων, που αιμορραγούσαν από τις αναγκαστικές εξισλαμίσεις, κυρίως μικρασιατικών περιοχών, από το παιδομάζωμα, τις αρπαγές των νεανίδων για τα χαρέμια των ισχυρών πασάδων. Ο δόλιος και αχόρταγος κατακτητής έπαιρνε επί 4 αιώνες το άνθος του ελληνικού πληθυσμού. Η μήτηρ Εκκλησία απέβη η μοναδική σώτειρά του, μέσα από τα δεινά της μαρτύρια. Αλλά «και πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής!» (Ματθ. ιστ’ 33).
* Ο κ. Χρίστος Φαραντάτος, είναι Υποστράτηγος ε.α. διαμένων στην Αθήνα.
Η Ορθόδοξος Εκκλησία και το Ελληνικόν Έθνος
 |
του Χρίστου Φαραντάτου*
|
Η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι η μητέρα και η προστάτις του ευλογημένου έθνους των Ελλήνων, η οποία κατ’ επανάληψη το επροστάτευσε από διάφορες δοκιμασίες και το έσωσε από τον αφανισμό. Είναι εκ φύσεως υπερεθνική, ως χριστιανική Εκκλησία, αλλά συγχρόνως και η μητέρα του Γένους.
Αυτή είναι μια πραγματικότης, η οποία δεν δύναται να αμφισβητηθεί. Μόνον οι εχθροί της Εκκλησίας, οι υλιστές, οι κομμουνιστές, οι μαρξιστές, οι άθεοι και οι συνοδοιπόροι των, οι εξωνημένοι συγγραφείς και πληρωμένοι δημοσιογράφοι αμφισβητούν αυτήν την ιστορική πραγματικότητα. Μερικοί, μάλιστα, χαρακτηρίζουν μύθους τους ρόλους της εθναρχούσης Εκκλησίας κατά την μακρά περίοδο της τουρκοκρατίας, υποστηρίζοντες, ότι η Εκκλησία όχι μόνον δεν συνέβαλε στην διατήρηση και άνοδο του εθνικού φρονήματος, αλλ’ ότι ήταν ιδεολογικώς αντίθετος προς αυτό, μένουσα στερώς προσηλωμένη προς τις επιδιώξεις των κατακτητών, διατηρούσα τα παραχωρούμενα εκάστοτε προνόμια παρά των σουλτάνων.
Επισημαίνεται, ότι δεν πρέπει να γίνεται σύγχυσις μεταξύ ελλαδικής και ελληνικής (Ανατολικής) Εκκλησίας, η πρώτη αναφέρεται στην εκκλησία της Ελλάδος, αυτής που κατέστη η σώτειρα του Έθνους, η δεινοπαθήσασα κυριολεκτικώς με τις χιλιάδες των οσίων και των μαρτύρων της, από του ταπεινού καλόγερου μέχρι του Πατριάρχου, ενώ η δευτέρα αναφέρεται γενικώς στον υπερεθνικόν της ρόλο, με όργανα τα προεξάρχοντα πρεσβυγενή Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, αλλά συλλήβδην και όλα τα λοιπά ανεξάρτητα Πατριαρχεία (Μόσχας, Σερβίας κλπ) και τις αυτοκέφαλες ορθόδοξες αρχιεπισκοπές (Κύπρου, Ελλάδος, Αλβανίας κλπ).
Όλοι οι σύγχρονοι μεγάλοι ιστορικοί, όπως οι Κ. Παπαρρηγόπουλος (1815-1891), Δ. Ζακυθινός (1905-1993), ο Άγγλος Στήβεν Ράνσιμαν (1903-2000) κ.ά., αναγνωρίζουν τον εθναρχικό ρόλο της Εκκλησίας μετά την πτώση της Ελληνικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1453). Δεν έχουμε δικαίωμα να παρακάμψουμε την Ορθοδοξία και να υποβαθμίσουμε τηνμεγάλη προσφορά της και την τεράστια συμβολή της προς το Ελληνικόν Έθνος. Δεν νοείται εθνική ταυτότης του Ελληνισμού και ελληνική ιστορία χωρίς την παρουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Είναι αναμφισβήτητο γεγονός, ότι η συμμετοχή της Ελλαδικής Εκκλησίας εις όλους τους αγώνας του Έθνους, ιδιαιτέρως από της αποφράδος ημέρας της αλώσεως της Βασιλίδος των πόλεων (29 Μαΐου 1453) μέχρι και σήμερα, υπήρξε γενναία, ο δε ελληνοχριστιανικός πολιτισμός είναι η σύζευξις και η συνύφανσις των δύο γιγάντων, του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού. Ο οικουμενικός πατριάρχης απετέλεσε τον εθνάρχη του Γένους, κατά παραχώρηση του κατακτητού, οι δε κατά τόπους αρχιερείς ήσαν οι φορείς της δημιουργηθείσης αυτοδιοικήσεως, ενός είδους υποτυπώδους κυβερνήσεως για το υπόδουλο Έθνος.
Ο ίδιος ο Αδ. Κοραής (1748 - 1835) διακηρύσσει: «Εις την Εκκλησίαν, ως κοινήν μητέρα, είναι το γένος προσκεκολλημένον διά την θρησκείαν και διά την μητρικήν φροντίδα, την οποίαν δεικνύει καθ’ εκάστην ημέραν υπέρ της παιδείας του Γένους!», ο δε Ιω. Καποδίστριας (1776 - 1831) έγραφε προς τον Πετρόμπεην Μαυρομιχάλην (1765 - 1848) «αν ευδοκιμώσι τα σχολεία παλλαχού της Ελλάδος, αυτό συμβαίνει, διότι ευρίσκονται υπό την αιγίδα της Εκκλησίας και μόνον διά τούτο τα σέβεται η Πύλη!». Η Εκκλησία συνέδραμε το έθνος με ηθικόν και πνευματικόν οπλισμόν δια να ανταπεξέλθη στον απελευθερωτικόν αγώνα του ‘21, αλλά και στην πληθώρα των προ αυτού επαναστατικών κινημάτων.
Βεβαίως, οι εκτιμήσεις των Φαναριωτών κατά τους 7° και 8° αιώνες ήταν το πώς θα παρουσιάζετο τοσαύτη αταξία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ώστε ακόμη και οι Τούρκοι θα ικανοποιούντο να άφηναν τους Έλληνες να αναλάβουν την κυβέρνηση. Η άποψις αυτή ενισχύετο, διότι κατά τους δύο αυτούς αιώνες οι παραδουνάβιες ηγεμονίες είχαν καταστεί σημαντικά κέντρα της ελληνικής εκπαιδεύσεως και του ελληνικού πολιτισμού. Εν άλλοις λόγοις, οι Φαναριώτες ήλπιζαν, ότι με την τακτική της «ειρηνικής διεισδύσεως» που είχε γίνει αποδεχτή στις ηγεμονίες, λίαν αποτελεσματικώς θα ηδύναντο να κυριαρχήσουν εφ’ ολοκλήρου της Αυτοκρατορίας.
Αναγνωρίζεται λοιπόν ως υπαρκτή η ενιαία πνευματική υφή της εθνικής αυτοσυνειδησίας των Ελλήνων, την οποίαν υποδόμησαν οι ελληνικές εκκλησίες, με προεξέχοντα τα τέσσερα πρεσβυγενή πατριαρχεία.
Οι απόψεις αυτές συμφωνούν απολύτως με τις γνώμες των συγχρόνων ιστορικών, καθόσον μόνον η Εκκλησία, ήταν επί 400 χρόνια ο παράγων συντηρήσεως της εθνικής αυτοσυνειδησίας. Εξ άλλου ο ελληνικός λαός δεν θα ήταν έτοιμος, ικανός και ώριμος να αποτινάξει τον οθωμανικό ζυγό. Η Φιλική Εταιρεία ήταν γέννημα και αποτέλεσμα αυτών των πράγματι επαναστατικών δοξασιών.
Από πολύ ενωρίτερον η Εκκλησία ωμίλει δια την Πίστη, αλλά και δια την ένδοξον ελληνικήν Ιστορία των μεγάλων προγόνων μας, καλλιεργούσα τις ψυχές των Ελλήνων για τον μεγάλο ξεσηκωμό.
Ο μακαριστός Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος (1549 - 1601) είχε διακηρύξει από άμβωνος, ως τοποτηρητής επί διετίαν του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως «Ας κλαύσωμεν από το εν μέρος δια τας αμαρτίας μας, επιστρέφοντες εις μετάνοιαν και από το άλλο μέρος μη απελπίζου ο λαός του Θεού, το έθνος το άγιον, βλέποντες πως σε κακουχούσιν και σκληραγωγούσιν οι ασεβείς...». Αυτά 100 μόλις χρόνια μετά την άλωση!
Αλλά και ο επίσκοπος Σαλώνων (Αμφίσσης) Φιλόθεος (1650 - 1700) στην διαθήκη του έγραφε: «αν ελευθερωθή το δυστυχισμένο Γένος των Ελλήνων από τον τρομερό, απάνθρωπο, αντίχριστο και ανελεήμονα Αγαρηνό, να ξεθάψουν τα οστά του από το σπήλαιο που ευρίσκοντο τεθειμένα και να τα εναποθέσουν στην εκκλησία της ιδιαιτέρας του πατρίδος:
Συμπέρασμα: «Η Ελλάς διεσώθη, λόγω της συμμαχίας της με την θρησκεία του Ναζωραίου!», κατά τον Κ. Παπαρρηγόπουλον, η δε Ορθόδοξος Εκκλησία κατέστη το πνευματικόν και διοικητικό κέντρο των επί 400 ετών υποδούλων Ελλήνων, που αιμορραγούσαν από τις αναγκαστικές εξισλαμίσεις, κυρίως μικρασιατικών περιοχών, από το παιδομάζωμα, τις αρπαγές των νεανίδων για τα χαρέμια των ισχυρών πασάδων. Ο δόλιος και αχόρταγος κατακτητής έπαιρνε επί 4 αιώνες το άνθος του ελληνικού πληθυσμού. Η μήτηρ Εκκλησία απέβη η μοναδική σώτειρά του, μέσα από τα δεινά της μαρτύρια. Αλλά «και πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής!» (Ματθ. ιστ’ 33).
* Ο κ. Χρίστος Φαραντάτος, είναι Υποστράτηγος ε.α. διαμένων στην Αθήνα.
Αφήστε ένα σχόλιο