ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ φ.1717

 

ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ

28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 – Ημέρα μνήμης και περηφάνειας…

    

*της Δήμητρας Χατζηαγγελάκη

Ογδόντα ολόκληρα χρόνια έχουν συμπληρωθεί από την ημέρα της 28ης Οκτωβρίου του 1940. Ημέρα μνήμης και περηφάνειας, αλλά συνάμα προβληματισμού και περίσκεψης σχετικά με την ύπαρξη ειρήνης και ελευθερίας στον κόσμο μέσα από τη συμπεριφορά των ατόμων και των κρατών στη σύγχρονη εποχή.

Γεγονότα και συνέπειες

Ας περιηγηθούμε όμως πρώτα στα γεγονότα της εποποιίας του 1940-44 για να αγγίξουμε έστω για λίγο στη μνήμη μας τα δρώμενα της εποχής εκείνης, όσο τετριμμένα κι αν τα θεωρούμε σήμερα.

Οταν ξέσπασε ο Β΄παγκόσμιος πόλεμος, τον Σεπτέμβριο του 1939, ο Ιωάννης Μεταξάς όντας στην εξουσία της Ελλάδας δεν επιθυμούσε την εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο αυτό και προσπάθησε να διατηρήσει ουδέτερη στάση, με θετική κλίση προς την Βρετανία. Ο Μουσολίνι θέλοντας να αποδείξει στον Χίτλερ ότι είναι άξιος σύμμαχός του επέλεξε την Ελλάδα ως έναν φαινομενικά εύκολο στόχο προς κατάκτηση. Τον Αύγουστο του 1940, ανήμερα της εορτής της Παναγίας στην Τήνο, ένα ιταλικό υποβρύχιο τορπιλίζει το θωρηκτό Ελλη προκαλώντας τον θάνατο σε πολλούς Ελληνες. Δύο μήνες αργότερα, τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου, ο Ιταλός πρεσβευτής επιδίδει ένα ταπεινωτικό τελεσίγραφο στον Μεταξά, σύμφωνα με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος και τον έλεγχο των στρατηγικών σημείων της χώρας. Η απάντηση του Μεταξά εκφράζοντας την ομοθυμία του ελληνικού λαού και το καθολικό εθνικό αίσθημα ήταν το ηρωϊκό «ΟΧΙ» που έχει χαραχθεί στη ιστορία μας με μεγάλα γράμματα. Η είσοδος της Ελλάδας στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο αποτελούσε πλέον γεγονός και οι Ιταλοί εντός ολίγων ωρών δρασκέλιζαν την ελληνοαλβανική μεθόριο.

Αλλά όμως, εντός ολίγων ημερών, ο ελληνικός στρατός κατόρθωσε να απωθήσει τους Ιταλούς πίσω από τα αλβανικά σύνορα. Η ένθερμη υπεράσπιση της πατρίδας και η απελευθέρωση της Μοσχόπολης, του Πόγραδετς, της Πρεμετής, των Αγίων Σαράντα, του Αργυρόκαστρου, της Χειμάρρας, περιοχών που κατοικούνταν εν μέρει από ελληνικό πληθυσμό, στη Βόρειο Ηπειρο, τη Νότια Αλβανία, προκάλεσαν την εθνική έξαρση και περηφάνεια που οδήγησαν στην εποποιία του 1940.

Το αγωνιστικό φρόνημα

Ο αντιστράτηγος Αλέξανδρος Παπάγος1 αναφέρει χαρακτηριστικά: «ο πόλεμος αυτός της Ελλάδας υπήρξε ο δυσκολότερος και συνάμα ο ενδοξότερος των πολέμων της σύγχρονης ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας. Παρά την υπεροχή των μέσων του αντιπάλου, παρά τις πολλαπλές και πάσης φύσεως δυσχερείς συνθήκες, η μικρή Ελλάς διεξήγαγε από την αρχή μέχρι το τέλος έναν νικηφόρο πόλεμο εναντίον μιας Μεγάλης Δύναμης, στην οποία κατάφερε σκληρά πλήγματα, που θα θυμάται εσαεί, και υπέκυψε μόνο, όταν μια άλλη, ακόμη ισχυρότερη Μεγάλη Δύναμη επεμβαίνοντας στον άνισο αυτό αγώνα, της επιτέθηκε εκ των νώτων».

Ο πόλεμος στην σύγχρονη εποχή

Παρά τις δυσμενείς όμως συνέπειες των πολέμων δυστυχώς και στην εποχή μας γινόμαστε θεατές του φρικτού αυτού σκηνικού. Ηδη στις μέρες μας μαίνεται ο πόλεμος του Αζερμπαϊτζάν με την υποστήριξη της Τουρκίας κατά των Αρμενίων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ με χιλιάδες θύματα αμάχων, ενώ τα μέλη της διεθνούς κοινότητας διαδραματίζουν ρόλους λιγότερο ή περισσότερο απαθείς και ασαφείς. Παράλληλα μαίνεται πόλεμος στη Συρία, στη Λιβύη, το Ιράκ και τον Καύκασο. Τα γεγονότα αυτά πρέπει να μας υπενθυμίζουν ποικιλοτρόπως όλα όσα η χρονική απόσταση που μας χωρίζει από την 28η Οκτωβρίου 1940 μας κάνει μερικές φορές να λησμονούμε.

Σήμερα, στη δύσκολη εποχή που διανύουμε ο πόλεμος που πλήττει όλα τα κράτη του κόσμου είναι αόρατος‧ λέγεται «κορωνοϊός». Στο πέρασμά του έχει αφαιρέσει χιλιάδες ανθρώπινες ζωές και προχωρά απειλητικά προξενώντας ανεπανόρθωτες ζημίες. Ο πόλεμος σήμερα είναι πολυδιάστατος και πολυμορφικός. Από τη μια πλευρά είναι εμπορικός, νομισματικός, «χρηματοοικονομικός» και διπλωματικός εκδηλώνοντας την τάση κυριαρχίας των οικονομικά ισχυρών και της Τουρκίας στους ενεργειακούς πόρους‧ από την άλλη ανθρωπιστικός με τον αγώνα επιβίωσης των ανθρώπων που έχουν πληγεί οικονομικά από την πανδημία‧ περιβαλλοντικός, δεν γνωρίζουμε και δεν μπορούμε καν να προβλέψουμε τους κινδύνους που μας απειλούν: πλημμύρες, τυφώνες, κυκλώνες, φωτιές κά‧ θρησκευτικός, λόγω της επεκτατικής τάσης του ισλάμ‧ ψυχολογικός, λόγω του παιγνιδιού νεύρων που υιοθετεί η γειτονική μας χώρα για να πετύχει τους στόχους της. Είναι πόλεμος των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, το να βλέπουμε σαν σε κινηματογραφική ταινία να σκοτώνονται παιδάκια και ανήμπορες μανάδες από βόμβες, ή να διακυβεύεται η ειρήνη στην ανθρωπότητα από ένα twit ή μία δημοσιευμένη γελοιογραφία‧ είναι τα αναπάντεχα τρομοκρατικά κτυπήματα, τα κτυπήματα του κοινωνικού και πολιτικού «ρατσισμού»…

Και η Ελλάδα μας; Η Ελλάδα μας φαίνεται να βάλλεται από τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, τις καθυστερημένες κινήσεις ουσιαστικής στήριξης των συμμάχων της, λόγω των πολλαπλών οικονομικών συμφερόντων τους, το μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα και τη φυγή του άριστου ανθρώπινου δυναμικού της, και υπό τη σκιά της πανδημίας που γεννά σκοτεινά συναισθήματα και «αναπαραστάσεις». Πρόκειται για έναν πόλεμο περισσότερο απειλητικό από ποτέ‧ ΤΟΝ ΦΟΒΟ!

Στον πόλεμο αυτό της σύγχρονης εποχής ωφέλιμο θα είναι εμείς οι Ελληνες να λειτουργήσουμε με ψυχραιμία, με φιλοπατρία και να αναπτύξουμε καταρχήν την εσωτερική μας ελευθερία και ασφάλεια!

Μηνύματα της 28ης Οκτωβρίου του 1940

Στην ελληνική, αλλά και στην παγκόσμια ιστορία, η 28η Οκτωβρίου του 1940, «η ΜητέραΜέρα», όπως την έχει βαφτίσει ο Αγγελος Σικελιανός, κατέχει μια ξεχωριστή θέση, γιατί συμβολίζει τη νίκη των δημοκρατικών ιδεωδών και του κράτους-δικαίου έναντι του ολοκληρωτισμού και της ωμής βίας, το θρίαμβο της αρετής και της ευψυχίας κατά των δυνάμεων της βαρβαρότητας. Σε μια εποχή, κατά την οποία όλες σχεδόν οι χώρες της Ηπειρωτικής Ευρώπης είχαν λυγίσει ή παραλύσει από τον φόβο των στρατιών του άξονος Βερολίνου – Ρώμης, μόνος ο ελληνικός λαός είχε το σθένος να ορθώσει το ανάστημά του, να αντιταχθεί με αποφασιστικότητα κατά των εγκληματικών σχεδίων των ύπουλων εχθρών του και να χαρίσει στους δημοκρατικούς λαούς την ελπίδα της τελικής νίκης.

Συμπεράσματα – Παραινέσεις

Οι πρόγονοί μας θυσιάστηκαν για να ζούμε εμείς, σήμερα, ελεύθεροι από τον ξένο δυνάστη. Αυτήν την ελευθερία, οφείλουμε, έχουμε χρέος να την σεβαστούμε και να την διαφυλάξουμε !

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ιωάννης Γ. Τσάτσαρης στο έργο του Η Γνώση Αποκάλυψη (2009:499-500). «Εκείνο που θα ήθελα να πω στους νέους είναι το εξής: Ολα τα γεγονότα και τα δημιουργήματα των προηγουμένων μπορούν να μας σπουδάσουν, ώστε να αποκτήσουμε μιαν ουσιαστική αντίληψη για την ζωή στην Γη […]. Γι’ αυτό καλό θα είναι ο άνθρωπος να σκέφτεται ότι στον χώρο αυτό […] θα πρέπει να φροντίσει να αμυνθεί, να αγωνιστεί, να προστατευθεί και να προχωρήσει […]. Ο νέος θα πρέπει να βάζει στόχους ώστε να νικήσει […]. Η νίκη δεν έρχεται μόνο με το να αποκτήσει αγαθά […]. Εκείνο που έχει σημασία είναι να κρατηθεί κοινωνικότατος απέναντι στον εαυτό σου, και κατ’ επέκτασιν, απέναντι σε όλους τους ανθρώπους».

«Καλό θα είναι να ατομικοποιηθεί, να πιστεύει περισσότερο στην προσπάθειά του και όχι να περιμένει να του συμπαρασταθούν εκείνοι που του δίδουν τις μεγαλοπρεπέστατες υποσχέσεις…» (Ιωάννης Γ. Τσάτσαρης, «Η Φωνή Της Κορινθίας», 21-7-2011).

Να στραφεί στον εαυτό του, να τον γνωρίσει και να τον αγαπήσει και όχι να ψάχνει ενόχους έξω από αυτόν. Να αγωνιστεί να αναγεννήσει τον ελληνικό πολιτισμό, πνευματικό και ανθρωπιστικό, της Νέας Εποχής και να διεκδικήσει με αξιοπρέπεια, ήθος και νομιμότητα τα δικαιώματά του, για τον ίδιο του τον εαυτό και τη χώρα του!

ΤΟΤΕ, ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΤΟΤΕ, εμείς οι Ελληνες θα αρχίσουμε να αποκτούμε και πάλι πίστη και ελπίδα για μια περήφανη και ελεύθερη Ελλάδα!

*Δήμητρα Χατζηαγγελάκη 

Διδάκτωρ Διοίκησης και Ηγεσίας της Εκπαίδευσης, MSc., 

Καθηγήτρια ΠολιτικώνΟικονομικών Επιστημών (ΦΕ)

Πηγή; Αλέξανδρος Παπάγος, Ο Πόλεμος της Ελλάδας 1940-1941, Ιδρυμα Γουλανδρή – Χόρν, Αθήνα, 1995