ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΤΩΝ ΓΕΡΑΝΕΙΩΝ - ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ

Η Φωτιά  ως μέσο  

δημιουργίας και Πολιτισμού ή Καταστροφής;

Η επιλογή, δική μας!

Γραφή - Επιμέλεια σελίδας 
Εύη Κοκκίνου - Κελλάρη  *

Με τη δυσάρεστη αφορμή της πυρκαγιάς και καταστροφής του δάσους στα Γεράνεια Όρη, που μας συγκλονίζει από το περασμένο Σαββατοκύριακο, κάποιες σκέψεις πέρασαν από το μυαλό μου, τις οποίες θα ήθελα να μοιρασθώ μαζί σας, όχι φυσικά ως ειδικός, αλλά ως απλή πολίτης αυτού του κόσμου, που αγωνιά για την πορεία μας, την «αδιαφορία» ή/και την αμέλειά μας, τις κλιματικές αλλαγές και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους.

Από φιλοσοφικής απόψεως, ο Ηράκλειτος, ένας από τους σημαντικότερους προσωκρατικούς φιλοσόφους, που έζησε τον 5ο με 6ο π.Χ αιώνα στην Έφεσο της Ιωνίας και είναι γνωστός ως «Σκοτεινός Φιλόσοφος», λόγω της έλλειψης γνώσης για το σύνολο του έργου του, αλλά και για τον αινιγματικό χαρακτήρα που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία του, αναφέρθηκε στο «αείζωον πυρ». Γι’αυτόν ο κόσμος δεν είναι αποτέλεσμα δημιουργίας ή γένεσης, αλλά προϋπάρχει προαιώνια και περιγράφεται ως ζωντανή φωτιά, (αείζωον πυρ), η οποία εναλλάξ δυναμώνει και εξασθενεί, χωρίς ποτέ να σβήνει εντελώς.

Η ανακάλυψη της φωτιάς και η γνώση της χρησιμότητας και των τρόπων χρήσης της ήταν για τον ανθρώπινο πολιτισμό τόσο σημαντική, που οδήγησε τους Αρχαίους Έλληνες στη λατρεία της στους ναούς τους ως «άσβεστο πυρ», αλλά και τους Ρωμαίους, που τη διατηρούσαν στο ναό της Εστίας. Ο Ήφαιστος λατρευόταν ως Θεός της φωτιάς, ενώ ο Προμηθέας θεωρήθηκε προστάτης της φωτιάς και της ανθρωπότητας, αφού έκλεψε τη φωτιά από τον Δία, για να την χαρίσει στους ανθρώπους.

Οι άνθρωποι έμαθαν τη χρήση της φωτιάς και τη χρησιμοποίησαν για να φωτίζουν τις νύχτες τους, για να ζεσταίνονται, αλλά και για να δημιουργούν εργαλεία και μέσω αυτών «Πολιτισμό». Δεν αρκέστηκαν, όμως, σε αυτό! Άρχισαν να χρησιμοποιούν τη φωτιά και ως πολεμικό όπλο. Αναφορές υπάρχουν ακόμη και στην Παλαιά Διαθήκη. Είναι γνωστό το «υγρό πυρ» των Βυζαντινών, οι εμπρησμοί (και δασών) αποτέλεσαν πολεμικό όπλο κατά το πέρασμα των αιώνων από κατακτητές και κατακτημένους, ενώ η φωτιά χρησιμοποιήθηκε και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται υπό τη μορφή βομβών σε πολεμικές και κοινωνικές συγκρούσεις (βόμβες μολότοφ). Ο άνθρωπος στράφηκε εναντίον του ανθρώπου χρησιμοποιώντας τη φωτιά, άλλοτε σε αναζήτηση τροφής, ορμώμενος από την ανάγκη για επιβίωση (παλαιότερα) και άλλοτε ορμώμενος από τον ανταγωνισμό και τον εγωισμό του αναζητώντας φυσικούς και άλλους πόρους πλουτισμού σε βάρος των συνανθρώπων του και του περιβάλλοντος, αλλά εντέλει και σε βάρος του ίδιου του εαυτού του.

Η τελευταία παραδοχή χαρακτηρίζει την εποχή μας! Είναι αποδεδειγμένο ότι μεγάλος αριθμός πυρκαγιών δασών είναι αποτέλεσμα εμπρησμών, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δικονομικά το κράτος είναι αδύναμο να συλλάβει και να κλείσει στις φυλακές τους υπαιτίους. Το εάν η φωτιά τίθεται από πρόθεση ή από αμέλεια του δράστη δεν επηρεάζει το ζοφερό αποτέλεσμα της καταστροφής των δασών. Ο άνθρωπος καταστρέφει το περιβάλλον, εκκινούμενος από ίδιο συμφέρον, είτε αυτενεργώντας, είτε κατ’ εντολή. Γνωστά τα αίτια: αποψίλωση, ανέγερση αυθαιρέτων, αγροτικές καλλιέργειες, δημιουργία βοσκότοπων, εκμετάλλευση εκτάσεων για οικοδομική ανάπτυξη - ανέγερση βιομηχανιών, κ.α., αλλά και οργανωμένες επιθέσεις -στοχευμένες εναντίον κρατών και πολιτισμών- ως μέσο επιβολής τρόμου και αποσταθεροποίησης. Η ικανότητα αυτανάφλεξης των δασών ως φυσικό μέσο αναγέννησής τους είναι μία από τις αιτίες έναρξης πυρκαγιών, αλλά πλέον υποβοηθείται επιθετικά από τις εγκληματικές ενέργειες του ανθρώπου εναντίον του περιβάλλοντος εν γένει.

Καταλαβαίνουμε, άραγε, το έγκλημα που τελείται σε βάρος του πλανήτη μας και ημών; Έχουμε επιλέξει ανάμεσα στην εξέλιξη του πολιτισμού μας ή την καταστροφή μας; Μπορούμε να αντιδράσουμε;

Την απάντηση δίνει ο Αμερικανός ποιητής Henry Van Dyke με τη ρήση του: «Ο άνθρωπος είναι το μόνο πλάσμα που τολμάει να ανάψει φωτιά και να ζήσει μαζί της. Ο λόγος: μόνο αυτός έμαθε πώς να τη σβήνει».

*  Η Εύη Κοκκίνου

είναι Δικηγόρος

Διαμεσολαβήτρια

Υπέυθυνη Προστασίας Δεδομένων DPO

Διεύθυνση Γραφείου

Αποστόλου Παύλου 40 -Κόρινθος 201 31

Τηλ. 27410 84568   Κιν. 6944964225